Rust en rekken vaak enige remedie bij achillespeesblessure

Hardlopers hebben nogal eens last van blessures. Ieder lichaam kent z’n specifieke zwakke schakel. Bij de een is dat de lies en bij de ander de knie. Maar ook de achillespees is bij menigeen een kwetsbaar lichaamsdeel waar je met zorg mee moet omgaan. Een beheerst rekprogramma, in combinatie met rust, is eigenlijk het beste dat je kunt doen bij achillespeesklachten. Als de pees fors is geïrriteerd kan de hersteltijd tot negen maanden oplopen.

Langdurig en pijnlijk

Een achillespeesblessure behoort tot de ergste blessures die je als sporter (vaak hardoper en tennisser) kan overkomen. Het is meestal een langdurige en pijnlijke kwestie, terwijl je ondertussen je geliefde sport nauwelijks kan beoefenen. Meestal is rust de beste remedie en helpen allerlei moderne therapieën niet echt. Een operatie, een injectie met bloedplaatjes, of een nachtspalk zijn vaak niet effectiever dan gewoon geduldig afwachten en het lichaam op natuurlijke wijze aan het herstel laten werken. Daarentegen helpt oefenen in een groot aantal gevallen wel degelijk.

Achillespees

De achillespees is de dikste en sterkste pees in het menselijk lichaam. Hij verbindt het hielbeen met de kuitspier en zorgt voor een goede krachtoverdracht bij het lopen. Als je bezig bent met hardlopen belast je de beide pezen met 12 maal je lichaamsgewicht. Collageenvezels brengen die krachten over. Collageen is een eiwitsoort dat kraakbeen, botten en bindweefsel een elastische stevige structuur geeft. De collageenvezels liggen normaal netjes in geordende bundels, maar als er sprake is van een achillespeesblessure is die structuur aangetast. Met een echo valt dat waar te nemen. De pees is gezwollen en doet pijn, en kan niet zo veel belasting aan. Het wil (nog) niet zeggen dat de peest ontstoken is, want er is geen ontstekingsreactie doch uitsluitend een verslechterde structuur van het collageen. In feite is het een vorm van veroudering van de pees.

Oorzaak van achillespeesklachten

Bij sporters is het meestal overbelasting die tot deze blessure leidt, ofschoon de klacht ook voorkomt bij niet-sporters, vooral personen van middelbare leeftijd.

• Bij sporters (hardlopers) is een belangrijke overbelasting oorzaak een verkeerde of te snelle trainingsopbouw in combinatie met onvoldoende hersteltijd.
• Ook kan de aanleiding een te snelle verandering naar een hardere ondergrond zijn. Loop je altijd op zachte bospaden of een elastische atletiekbaan, en je gaat met de zelfde snelheid de zelfde hoeveelheid kilometers, even fanatiek op de verharde weg lopen, dan vraag je veel van je achillespees, en trouwens ook van de rest van je bewegingsapparaat.
• En hardloopschoenen, die je niet goed passen en/of waar de demping en elasticiteit uit is verdwenen, vormen ook een risico op overbelasting.

Om de achillespeesklachten te voorkomen of in beginstadium te smoren, is het naast goed schoeisel, ook belangrijk de kuitspieren te versterken, en over stabiele enkels te beschikken.

• De spierkracht van je kuit kun je als volgt versterken: Ga met de bal van de voet op een traptrede staan en ga zo hoog mogelijk op de tenen staan. Dan langzaam weer terugzakken totdat je rek in de kuit voelt. Blijf daarbij binnen de pijngrens. Begin met drie series van tien herhalingen en breidt dit uit tot drie maal twintig herhalingen per dag.
• De stabiliteit van je enkel verbeter je simpel door op één been je tanden te poetsen. Daarbij moet je knie een klein beetje gebogen blijven. het resultaat is dat je spieren moeten gaan corrigeren om te kunnen blijven staan. Van been wisselen, na 1 tot 1,5 minuut. Als je dit kunstje doet terwijl je op een opgerolde handdoek staat, is de oefening nog intensiever.

Vroeger werd vrij snel besloten tot een operatieve ingreep, maar omdat de resultaten vaak uitbleven is opereren aan de achillespees minder populair geworden.

Tegenwoordig worden vaak rekoefeningen voorgeschreven. Het rekken van de pees gebeurt door eveneens met de tenen op een traptrede te staan, waarbij, volgens een nauwkeurig schema, de hiel zich steeds afwisselend hoger en lager dan de tenen bevindt. Maar helaas, niet iedereen heeft baat bij deze oefeningen, waardoor uitsluitend rust overblijft als herstelmethode.

Andere therapieën weinig nut

Sportarts Robert-Jan Vos testte een andere therapie, namelijk een plaatselijke injectie met bloedplaatjes uit het bloed van de patiënt. Hierdoor wordt het herstel van het aangetaste peesweefsel bevorderd, omdat de plaatselijke doorbloeding en collageenvorming wordt gestimuleerd. Maar als het gaat om het herstel van een achillespeesblessure blijkt deze therapie zeer teleurstellend. Dat geldt ook voor het aanbrengen van een spalk (soort schoen), die in de nacht de tenen permanent richting neus trekt, ook dat is zinloos bij een achillespeesklacht.

Wat helpt dan wel

Eigenlijk kun je alleen de beheerste rekoefeningen op de traptrede doen, in overleg met een deskundige. Als je daar ook geen baat bij hebt is langdurige rust (niet of nauwelijks hardlopen) de enige remedie. En gelukkig herstellen de meeste patiënten, inderdaad vanzelf na verloop van (geruime) tijd.

Lees verder

• Hardloopblessure door overbelasting van spieren en pezen
• Sportblessure te voorkomen via je gezonde verstand