Sporten is niet gezond!

Sporten is gezond. Zeggen ze. Maar wat ze er niet bij zeggen: sport kan een hoop bijwerkingen hebben. Zoals blessures. En ook verslaving, ziekte en zelfs dood. Is sport wel zo gezond? Moeten we nog wel gaan sporten dan? Nederlanders krijgen per jaar 2,5 miljoen sportblessures. En je loopt ook risico op ernstigere aandoeningen. Op bijvoorbeeld hartritmestoornissen (vooral bij duursporters), maagdarmproblemen (de klappen die je opvangt, vormen een flinke aanslag op je ingewanden) en zelfs de dood. Elk jaar sterven in Nederland 150 tot 200 mensen tijdens sportieve activiteiten. Ter vergelijking: in 2008 stierven op de weg 699 Nederlanders. En dan te bedenken, dat de overheid jaarlijks meer dan een miljard investeert om verkeersdoden te voorkomen. Terwijl sport juist aangemoedigd en gesubsidieerd wordt. Want dat is toch goed en lekker voor je lijf?

Verslaafd aan hollen

Niet altijd dus. Hoewel het zeker lekker kan zijn, soms zelfs té. Bij zware inspanning komt endorfine vrij om pijn te onderdrukken. Dit heeft een bijeffect: een euforisch genotgevoel. En aan alles waar je van geniet, kun je verslaafd raken. Ook aan sport. Echt gevaarlijk wordt het wanneer het gekoppeld wordt aan een eetstoornis. Geen vergezochte combinatie: veel mensen sporten vooral voor een slanker lijf. Uit onderzoek onder sportscholen, bleek in 2007 dat 70 procent van de vrouwen, en 25 procent van de mannen, sport om af te vallen. Sommigen slaan door, en gaan zowel te veel sporten als te weinig eten: anorexia athletica. Onderzoek laat zien dat je het grootste risico loopt bij jurysporten, sporten met gewichtsklassen en sporten waarbij en laag gewicht een voordeel is. Vaak gaat het om mensen die geen realistisch beeld van hun lichamen hebben. Vrouwen vinden zichzelf te dik, terwijl ze bij één zuchtje wind wegwaaien. Daarom verbranden ze zo veel mogelijk calorieën en nemen ze er zo weinig mogelijk in. Zich er niet van bewust dat zowel vetreserves als spiermassa wegkwijnen. Een vrouw kan hierdoor verzwakte botten krijgen en de menstruatie kan stoppen. Mannen vinden zichzelf meestal niet gespierd genoeg, terwijl Schwarzenegger jaloers op ze zou zijn. Zij zoeken hun heil dan vaak in doping. En dat is ook niet ongevaarlijk.

Wedstrijd pesten

Maar je eet- en sportpatroon kun je in elk geval nog zelf beïnvloeden. Het gedrag van anderen heb je helaas niet in de hand. Op het veld kom je andere sporters tegen. En dat is een minder fraai volkje dan je denkt. In 2008 is er onderzoek gedaan naar onwenselijk gedrag in de sport. Wat bleek? Het jaar ervoor werd 26 procent van de Nederlanders geconfronteerd met vervelend gedrag op en om het veld. Ter vergelijking: 23 procent van de Nederlanders had zulke ervaringen in het openbaar vervoer (terwijl er een hoopt te doen is over veiligheid in de bus, tram en trein). Voor wie niet wil worden geïntimideerd, lijken vooral teamsporten af te raden. Meestal gaat het om verbaal geweld. Uit eerder onderzoek bleek dat sporters geconfronteerd worden met kwetsende teksten over hun allochtoon-zijn (20 procent), met vrouwonvriendelijke opmerkingen (17 procent) en met homoseksuele beledigingen (14 procent). We weten dat de gevolgen van pesten op bijvoorbeeld het zelfbeeld en de sociale vaardigheden van een lijdend voorwerp groot zijn. Daarmee zijn allochtonen, vrouwen en homo’s drie groepen voor wie sporten mogelijk een psychologisch risico vormt. Zij kunnen beter bij een postzegelclub of postduivenvereniging gaan. Want bij andere vrijetijdsclubs dan sportclubs heb je veel minder te maken met schelden en jennen, zo ontdekten deze onderzoekers ook.

Ga bewegen

Is sporten dan slecht? Natuurlijk niet. Maar het moet niet uit de hand lopen. En dat risico loop je op het veld of in de sportschool wel, met gevolgen die variëren van een voetbalknie tot de dood. Gelukkig kun je wat gezondheid betreft prima zonder sport. Want waar het om gaat is niet de sport, maar de beweging. De vuistregel: een half uur matig bewegen per dat is voldoende om gezond te blijven. Dat houdt in: fietsend naar je werk of een dagelijks potje seks. Mits je de rest van de dag niet horizontaal doorbrengt, en een tussendoortje niet bestaat uit drie gehaktstaven. Want dan loop je dubbel gevaar: eerst slib je dicht door je vetdieet. En als je dan meer gaat bewegen om dat te compenseren, stel je jezelf bloot aan de risico’s van sport.
Mensen op doen dus op vandaag tweemaal het verkeerde. Eerst zitten ze een hele dag op een kantoorstoel, die precies is ingesteld, zodat geen spier in je lichaam iets hoeft te doen, en vervolgens na een lange werkdag zitten, gaan mensen tijdens het sporten tot het uiterste. Als je je normaal en bewust gedraagt is dit nergens voor nodig. Dus: sport niet, maar beweeg!