De Olympische helden van Lake Placid 1932

In 1932 werden de Olympische Winterspelen voor het eerst buiten Europa georganiseerd. Niet onlogisch, maar het zorgde wel voor een daling in het aantal deelnemende landen aan deze Spelen. Zo besloot ook Nederland die dure trip – midden in crisistijd – niet te maken. Zeventien landen deden wel mee: de Verenigde Staten zelf natuurlijk, buurland Canada, Japan en toch nog veertien Europese landen. Echte Olympische helden waren op deze Winterspelen op één hand te tellen.

Overzicht

Er was bijzonder weinig geld beschikbaar voor deze Olympische Spelen, het was immers pas drie jaar na de Amerikaanse beurskrach van 1929. Met veel moeite kon er een bobsleebaan worden gebouwd en als klap op de vuurpijl was de winter rond New York zo zacht dat er een gebrek aan sneeuw was voor het langlaufen en het skispringen. Sneeuw moest per trein worden aangevoerd. De Spelen werden geopend door de latere president van de Verenigde Staten, toen gouverneur van New York, Franklin Delano Roosevelt. In het programma verscheen de tweemansbob voor het eerst, was vrouwenschaatsen een niet meetellende demonstratiesport en verdween het tobogansleeën. De Verenigde Staten won het landenklassement, ook door bij het schaatsen de eigen reglementen te hanteren.

Jack Shea (Verenigde Staten – schaatsen)

Van tevoren werd Jack Shea al gezien als belangrijke troef voor medailles. Hij mocht namelijk de Olympische eed afleggen namens alle deelnemende sporters. De 21-jarige Shea was afkomstig uit Lake Placid en speelde dus een thuiswedstrijd. Het was de eerste keer dat hij deelnam aan internationale kampioenschappen. Shea kwam uit op de twee kortste afstanden, de 500 meter en de 1500 meter. Hij won ze allebei. In Lake Placid werden alle wedstrijden gereden met een massastart, met alle deelnemers tegelijk op de baan. Op de 500 meter waagde van de Europeanen alleen de Noor Bernt Evensen (zilver) een poging tussen het geduw en getrek van de Canadezen en Amerikanen. Op de 1500 meter was het een volledig Noord-Amerikaanse aangelegenheid. Shea won beide wedstrijden in de eindsprint, maar liet zich vier jaar later niet zien. Een rabbijn uit zijn woonplaats vroeg hem niet deel te nemen aan de door de nazi’s georganiseerde Spelen in Garmisch-Partenkirchen.

Irving Jaffee (Verenigde Staten – schaatsen)

In tegenstelling tot Jack Shea was Irving Jaffee geen onbeschreven blad in de schaatswereld. Hij had immers al goede resultaten geboekt op de Spelen in St. Moritz. Maar op bijvoorbeeld wereldkampioenschappen liet de Amerikaan zich niet zien. Dat deden Canadezen en Amerikanen in die jaren nooit. Jaffee deed mee op de 5000 en 10.000 meter en won beide afstanden. Ook hier weer diezelfde massastart, en ook hier weer slechts twee Noren (Evensen en Ivar Ballangrud) die een poging waagden. De meeste indruk maakte Jaffee op de langste afstand, waar hij op het laatste moment Ballangrud (zilver) en Frank Stack (brons) in de sprint wist te kloppen.

Andrée Brunet-Joly en Pierre Brunet (Frankrijk – kunstrijden)

In 1924 eindigde het Franse kunstrijdpaar Andrée Joly en Pierre Brunet al als derde, vier jaar later slaagde het duo erin om in St. Moritz de gouden medaille te veroveren. In 1932 in Lake Placid deed het paar – intussen waren ze in 1929 met elkaar getrouwd – voor de derde keer mee en won het opnieuw het goud, voor het Amerikaanse duo Beatrice Loughran (al eerder zilver in 1924, solo) en Sherwin Badger. Net als schaatser Jack Shea weigerde het echtpaar om hun titel in 1936 in nazi-Duitsland te verdedigen.

Veli Saarinen (Finland – langlaufen)

De in 1932 29-jarige Veli Saarinen was al een veteraan van de Winterspelen van 1928. In St. Moritz kwam hij echter niet verder dan een verdienstelijke vierde plek op de 18 kilometer langlaufen. Vier jaar later deed hij het op die afstand al een beetje beter, met een derde plek. Maar Saarinen sloeg zijn slag op het koningsnummer, de 50 kilometer. Het werd in Lake Placid, waar menig skiër zichzelf verwondde aan gras en keien omdat er te weinig sneeuw lag, zelfs een Finse dubbelslag. Vaino Liikkanen eindigde namelijk twintig seconden achter Saarinen als tweede. Saarinen was na zijn eigen sportieve carrière dertig jaar lang bondscoach van de Finse ski-ploeg.

Sonja Henie (Noorwegen – kunstschaatsen)

Op het toppunt van haar kunnen, was het niet verwonderlijk dat de 19-jarige Sonja Henie in Lake Placid haar kunstrijdtitel van St. Moritz met verve kon verdedigen. Opnieuw met ruime voorsprong op de Oostenrijkse Fritzi Burger, die vier jaar eerder ook al zilver behaalde. Henie werd door alle juryleden als beste beoordeeld, Burger moest hard werken om de nummer drie, de Amerikaanse Maribel Vinson, achter zich te houden.