Darts, het betere pijltjesgooien

Sinds Raymond van Barneveld het Embassy-dartstoernooi op zijn naam wist te zetten is ook in Nederland darts een populaire sport geworden. Darts is langzaam boven het niveau van kroegspelletje aan het uitgroeien. Grote dart-wedstrijden worden op televisie uitgezonden. De sport trekt op toernooien goede spelers. Ook het publiek geniet, in de zaal of voor de buis.

Geschiedenis

Het is niet helemaal duidelijk wanneer of onder welke omstandigheden het spel darts is bedacht. We kunnen ons goed voorstellen, dat de oorzaak heeft gelegen in het gooien van korte, lichte speren naar een doel, bijvoorbeeld de bodem of deksel van een oud vat. De lichte speren ontwikkelden zich tot dartpijltjes, het deksel van het vat tot een dartbord, met een puntenverdeling.

Het dartsbord

Als je het dartbord goed bekijkt, zie je een aantal ringen die weer in vakjes verdeeld zijn. Aan de buitenrand staan getallen, die de waarde van een vak aangeven. Het vak loopt vanaf het middelpunt tot de buitenrand. De getallen staan er ogenschijnlijk nogal willekeurig op, niet in een mooi volgorde. Dit is met opzet gedaan, zodat er naast elk vak met hoge cijfers aan weerskanten vakken met lage cijfers staan. Op deze manier zul je echt moeten mikken. Zouden meerdere vakken met hoge cijfers naast elkaar staan, dan kon je met geluk al een eind komen. Deze indeling van het dartbord is waarschijnlijk ontworpen in 1896 door Jack Bury uit Lancaster, hoewel sommige bronnen Brian Gamlin als bedenker noemen.

Punten

We kijken nog eens goed naar het dartbord en bekijken wat een pijltje je aan punten oplevert. We bekijken het bord van binnen naar buiten.

• Helemaal in het midden zie je de bull's eye, ook wel double bull genoemd. Een pijl in de bull's eye levert je 50 punten op.
• Om de bull's eye zie je een cirkel. Dat vak wordt de single bull, of kortweg bull genoemd. Een pijl in de bull levert je 25 punten op.
• Vanaf de bull lopen sectoren naar de buitenrand. Je ziet aan de buitenrand wat een pijl in deze sector je op kan leveren. Maar pas op, er is nog een onderverdeling.
• Vanaf de bull heb je eerst een groter vak, het bed genoemd. Een pijl hierin levert één keer het aantal punten op, dat aan de buitenrand vermeld staat.
• Buiten dit eerste bed heb je een smallere ring, de triple ring. Een pijl hierin levert drie keer het aantal punten op dat aan de buitenrand vermeld staat.
• Nu volgt er opnieuw een bed, dat weer één keer het aantal punten oplevert dat aan de buitenkant vermeld staat.
• Dan volgt er opnieuw een smalle ring, de double ring. Een pijl hierin levert twee keer het aantal punten op dat aan de buitenrand vermeld staat.

Gooi je een pijl buiten deze smalle ring, jammer: dat levert je niets meer op! Pijlen die van het bord afketsen tellen niet mee in de score.

Afstand

Hoe verder van het bord af, hoe moeilijker het is om een pijl nauwkeurig in het juiste vakje te werpen. Omgekeerd klopt ook, hoe dichterbij, hoe gemakkelijker het wordt. Uiteraard zijn er minimale afstanden afgesproken. De speler staat 2m en 37 cm van het bord vandaan. Het bord is zo opgehangen, dat de bull's eye precies op 1 m 73 cm van de grond hangt. Om te voorkomen dat een speler per ongeluk te ver naar voren gaat staan, is vaak een verhoging aangebracht tussen het bord en de speler. Wie dan nog smokkelt met de minimale afstand, valt wel erg duidelijk door de mand.

Hoogste score

Je ziet aan de buitenrand getallen staan van 1 tot 20. Het is duidelijk dat een pijl in het segment 20 het meest kan opleveren. Gooi je een pijl in de triple ring van de 20, dan heb je dus met die pijl 60 punten gescoord. Aangezien je drie pijlen per beurt mag gooien, is je maximale score in één werpbeurt dus 180 punten.

Puntentelling

Bij veel sporten gaat het erom de hoogste score te halen. Bij darts begint elke speler met 501 punten en is het de bedoeling dat je zo snel mogelijk op 0 komt. Een speler werpt drie pijlen, de punten worden geteld en de pijlen worden uit het bord genomen. Dan is de andere speler aan de beurt. Alle punten in een werpbeurt worden van het nog openstaande totaal afgetrokken. Om het extra lastig te maken, je allerlaatste pijl waarmee je dus de 0 haalt, moet in vakje in de double ring terechtkomen. Haal je in de laatste beurt een te hoge score, waardoor je onder 0 uit komt, dan wordt die score niet meegeteld. Je moet echt precies op de 0 komen.

Spelverloop

Om de beurt gooien de spelers drie pijlen, en het gehaalde puntenaantal wordt van de 501 afgetrokken. Een heel goede speler kan op een heel goede dag dit in drie beurten voor elkaar krijgen, dus in totaal met 9 pijlen, een zogenaamde negen-darter. Dat kan bijvoorbeeld zo:

• Start: 501 punten.
• Eerste beurt: 3 pijlen in de triple-20: 180 punten. Over: 501 – 180 = 321 punten.
• Tweede beurt: 3 pijlen in de triple-20: 180 punten. Over: 321 – 180 = 141 punten.
• Derde beurt: Triple-17, Bull's eye, Double-20

Meestal gebruik je (heel wat) méér pijlen om uit te gooien...

Rekenwerk

Een darts-speler moet aardig kunnen rekenen en combineren. Om optimale scores te halen, moet je veel doubles en triples gooien. Zeker als je kunt uitgooien, zul je tijdens het gooien moeten weten waar je de volgende pijl op richt. Dat kun je allemaal van tevoren wel bedenken, maar niet iedere pijl treft het juiste doel. En aangezien de laatste pijl een double moet zijn, moet je wel precies weten waar je mee bezig bent.

Legs, sets en games

Een darts-wedstrijd is verdeeld in legs en sets. Wie het eerste van 501 naar 0 punten gaat, heeft een leg gewonnen. Meestal is de afspraak, dat met twee gewonnen legs je een set hebt gewonnen. Hoeveel sets je met hebben gewonnen voor je de game, dus de wedstrijd hebt gewonnen, is een kwestie van afspraak. In grote toernooien wordt in de voorrondes gespeeld om bijvoorbeeld drie gewonnen sets, in de finale is het aantal te winnen sets veel hoger.

Dartbond

Elke zichzelf respecterende sport heeft een overkoepelende bond. De bond zorgt voor duidelijke reglementen, organiseert competities en schrijft de grotere toernooien uit. In Nederland is dit de NDB (Nederlandse Darts Bond) en in België de BDB (Belgische Darts Bond). Internationaal is het wat ingewikkelder. Aanvankelijk had je alleen de World Darts Federation, onder andere verantwoordelijk voor het bekendste darts toernooi, het World Frofessional Darts Championship, beter bekend onder de namen The Embassy of The Lakeside. In 1992 werd echter een tweede internationale bond opgericht, die zich meer richtte op de commerciële mogelijkheden: de Professional Darts Corporation (PDC). Veel bekende en goede spelers stapten over naar deze nieuwe bond die met het PDC World Darts Championship elk jaar een van de grootste darts-toernooien organiseert.

De caller

De grote darts-toernooien worden vaak op televisie uitgezonden. Het is mooi te zien, hoe goed de spelers de pijltjes in de juiste vakjes weten te krijgen. Hoge scores zijn geen uitzondering. Ook mooi is het, de caller (letterlijk: de roeper) de score te horen omroepen. Een score onder de honderd wordt gewoon genoemd. Maar hoe hoger de score, hoe meer nadruk de caller geeft. Toppunt is natuurlijk de 180 score “One hundred and eighty”, met nadruk, melodie en stemverheffing uitgeroepen.

Bekende namen

Je hebt darts-wedstrijden voor mannen en vrouwen. Bekende mannelijke darters zijn:

• Raymond van Barneveld
• Phil Taylor
• Jelle Klaasen
• Michael van Gerven
• Tom Hanky
• Gary Anderson

En enkele bekende vrouwelijke darters:

• Deta Hedman
• Julie Gore
• Francis Hoenselaar