Boulderen: een intensieve klimsport

Boulderen is het beklimmen van rotsblokken. Het is een explosieve sport die bestaat uit het klimmen van korte, moeilijke, routes. Hierdoor hoef je niet beveiligd te worden met touwen, aangezien je bij het klimmen slechts een viertal meter stijgt. Een stevige valmat, samen met goede klimschoenen en een portie moed, zijn dus het enige wat je nodig hebt. Het is een individuele, maar erg sociale sport.

Concept en ontstaan van boulderen

Bouldering is ontstaan als een manier van trainen voor lengteklimmen. Alpinisten hadden moeite met de complexe overgangen op een bepaald stuk van de route. Tijdens het klimmen probeert men zoveel mogelijk energie uit te sparen. De klimmers wilden dus beter voorbereid zijn en begonnen op voorhand te trainen op deze moeilijke overgangen. De sport werd vaak beoefend als de weersomstandigheden niet ideaal waren om aan touwklimmen te doen. Langzaam aan won het zo aan populariteit. De geschiedenis van het boulderen hangt nauw samen met Fountainbleau, een bekend klimgebied op 60 km van Parijs. Ook in Engeland werd de sport al vroeg beoefend. Sommige bronnen gaan terug tot de 19e eeuw.

Voordelen van boulderen

Een sociale sport

Boulderen is een individuele sport. In tegenstelling tot lengteklimmen, heb je dus geen partner nodig die je beveiligt. Dit wordt wel aangeraden wanneer men in de natuur gaat boulderen. Iemand die de ander in de gaten houdt tijdens het klimmen noemt men een spotter. Ondanks het feit dat je het alleen kan doen, is het wel heel sociaal. Omwille van de vele rustpauzes (die nodig zijn) geraak je gemakkelijk aan de praat met een medesporter. Bovendien leer je veel bij door te kijken naar andere klimmers en met hen te communiceren. In het boulderen is er een soort sfeer ontstaan waarbij ervaren klimmers de anderen helpen. Een boulderprobleem kan je een beetje als een vraagstuk zien. Je kan met de juiste combinatie van bewegingen de top bereiken, maar je moet dus wel eerst uitvissen welke combinatie dit is. Met een groep mensen kan je dus vaker een boulderprobleem oplossen, omdat er meer inbreng is. Iedereen heeft zijn eigen kijk op de route en draagt op die manier bij.

Een gezonde sport

Sporten is hoe dan ook gezond natuurlijk, als je het met mate doet. Recent onderzoek wijst echter op het feit dat boulderen een wel erg gezonde sport is. Anno 2015 is het onduidelijk of zwemmen dan wel boulderen het gezondste is. Om te boulderen gebruik je al je spieren, vaak zelfs spieren waarvan je niet eens wist dat je ze had. Klimmen is dan ook vaak een alternatief voor de fitness. Je hebt minder nood aan een goede conditie omdat het telkens korte inspanningen zijn. Aan de andere kant: hoe beter je conditie is, hoe langer je kan klimmen. Bovendien is de verhouding van spieren/gewicht zeer belangrijk. Elke extra kilo die je naar boven moet sleuren maakt het lastiger. Veel boulderaars doen dus vaak ook aan conditietraining omwille van deze reden. Ook lenigheid is zeer belangrijk voor de sport en wordt op natuurlijke wijze getraind. Je armen zijn belangrijk voor dynamische sprongen, een sterk bovenlichaam voor evenwicht en stevige benen zijn nodig om jezelf op te duwen.

Het mentale aspect

Om op de top te geraken is mentale kracht bijna even belangrijk als fysieke kracht. Concentratie, doorzettingsvermogen, inzicht, geduld, het zijn allemaal eigenschappen die je nodig zal hebben tijdens het boulderen. Deze worden uiteraard verbeterd door de sport te beoefenen. Ook het zelfvertrouwen kan een stevige boost krijgen wanneer je telkens je doel bereikt. Je zal ook steeds beter in vorm worden en het lichaam kan op redelijk korte termijn positief veranderen, wat bijdraagt aan het zelfvertrouwen. Het sociale aspect is hier een extra factor. Je leert omgaan met teleurstelling en met vreugde en beide emoties worden gedeeld door de groep mensen waarmee je gaat klimmen. Als je in de natuur gaat boulderen moet je ook vertrouwen op elkaar. Het is namelijk de spotter die er voor zorgt dat je een zo zacht mogelijke landing maakt als je valt.

Bekende gebieden

Fontainbleau

Fontainbleau of in de klimwereld soms afgekort als Font, ligt op zo'n 60 kilometer ten Zuid-Oosten van Parijs. Het staat bekend om zijn kasteel en om zijn enorme grote bossen. In deze bossen liggen er allerlei rotsblokken die al jaren door boulderaars beklommen worden. Het is niet overdreven om Font het mekka van de bouldergemeenschap te noemen: iedere boulderaar wil er in zijn leven zeker één keer naartoe. De omgeving leent zich perfect om te boulderen en dat is één van de redenen waarom de sport in Fontainbleau ontstaan is. In de 19e eeuw al werd er geboulderd in Fontainbleau. Het is het grootste bouldergebied ter wereld en bovendien is het volledig gratis!
Enkele belangrijke regels zijn:

• Geen kampvuur maken
• Niet overnachten
• Geen graffiti (!!)
• De rotsen niet (opzettelijk) beschadigen

Yosemite

Yosemite is een nationaal park uit de Verenigde Staten waar het klimmen als sport ontstaan is. Het is een van de grootste klimgebieden ter wereld met spectaculaire rotsen zoals El Capitan. Er wordt ook geboulderd in Yosemite, maar afstandsklimmen behoudt het grootste aandeel.

Welk materiaal heb je nodig om te boulderen?

Pof en pofzak

Pof is de benaming voor magnesiumcarbonaat. Dit poeder wordt op de handen gedaan om meer grip te hebben. Zeker wanneer je handen zweten kan pof heel bevorderlijk zijn. Teveel pof gebruiken is niet altijd positief omdat het niet zo gezond is voor je longen. In sommige gebieden is het gebruik verboden omdat het de grip op de rotsen op lange termijn zou verminderen. In de meeste indoorzalen is dit echter geen probleem. Je pof kan je bewaren in een pofzakje, dat je makkelijk rond je middel kan hangen.

Klimschoenen

Om te klimmen gebruik je het best speciale klimschoenen. Dit zijn nauwe schoentjes die op een bepaalde manier iets weg hebben van ballerina's. De tenen zitten redelijk klem in het puntige einde van de schoen en de schoen is ligt gebogen. Klimschoenen kosten tussen de 40 en de 140 euro voor een redelijk goed paar. Na intensief gebruik kan een paar al een vervanging toe zijn na een jaar klimmen.

Tape

Sommige boulderaars nemen ook tape mee wanneer ze gaan klimmen. Ze doen dit voornamelijk om twee redenen: hun vingers beschermen tegen scherpe rotspunten en om blessures te vermijden in de vingerspieren. Het gebruik wordt niet zo sterk aangeraden, aangezien er eelt gevormd moet worden om goede grip te kunnen hebben.

Een valmat

In boulderzalen zullen er altijd grote valmatten aanwezig zijn. Wanneer je echter in de natuur gaat klimmen, dien je een eigen matje mee te nemen. Dit is veel dunner en lichter te dragen. Een valmat kost enkele honderden euro's, daarom bieden veel boulderzalen de mogelijkheid om een valmat te huren.

Een tandenborstel

Vaak zie je boulderaars rondlopen met een tandenborstel. Het is een handig instrument om stukjes rots op te kuisen en pof weg te wrijven. Zo hebben ze meer grip voor hun volgende poging.

Boulderen in competitie

Graderingssystemen

Europees
In Europa wordt vaak het Fontainebleau systeem van graderingen gehanteerd. Deze gaan van 1A tot 8C+. Lage graderingen (lager dan 5) vind je bijna nooit. Een voorbeeld:

• 6A
• 7A
• 7A+
• 7B
• 7B+
• 7C
• 7C+

Er wordt ook vaak met kleuren gewerkt, zeker in indoorzalen. De volgorde is dan geel, oranje, blauw, rood, zwart en wit. Het gebruik van kleuren hangt echter af van zaal tot zaal, dit kan dus verschillen.

Amerikaans
In Amerika wordt vaker de V-schaal (Hueco V waarderingen) gebruikt om de moeilijkheid van bepaalde boulderproblemen aan te duiden. Deze schaal gaat van V0 tot en met V16. Ter vergelijking komt V7 tot en met V9 ongeveer gelijk met 7A tot 7C+ in het Fountainbleau meetsysteem.

Bekende competities

Het IFSC (International Federation of Sports Climbing) organiseert tweejaarlijks het wereldkampioenschap klimmen. Alle soorten komen aan bod, dus ook boulderen. Het WK gaat in 2016 door in Parijs en in 2018 door in Innsbruck. De wereldkampioen van 2014 (voorklimmen, boulderen en snelheidsklimmen) is de Canadees Sean McColl. Het IOC kondigde aan dat klimmen niet als Olympische sport erkend zal worden in 2020. Nochtans worden er steeds meer wedstrijden live uitgezonden via YouTube en andere kanalen. De sport ziet ook steeds meer grote bedrijven (bv. Red Bull) interesse krijgen om deze evenementen te sponsoren.