Waaraan moet een dressuurpaard voldoen?

Een paard is altijd een mooi en edel dier, maar een paard is niet per definitie geschikt voor de discipline waarin we hem willen uitbrengen. Een endurancepaard is geen springpaard, een westernpaard is geen dressuurpaard. Waaraan moet een dressuurpaard voldoen?

Karakter

De geschiktheid als dressuurpaard begint steeds met het karakter. Een gemiddeld paard weegt tussen de 550 en 700 kilo en die kun je maar beter mee hebben, zeker in een discipline als dressuur waar gehoorzaamheid de kern vormt. Op de bijgaande foto zien we bijvoorbeeld Hans Peter Minderhoud met zijn merrie Exquis Nadine in de indrukwekkende omgeving van het Olympische stadion in Beijing. Een dergelijke ambiance vraagt om optimaal vertrouwen en gehoorzaamheid van het paard.

Een dressuurpaard zal dus in de eerste plaats gehoorzaam moeten zijn en de wil hebben om te werken voor zijn ruiter. Het is waar: vrijwel alle briljante paarden zijn niet de gemakkelijkste paarden, maar er bestaat een verschil tussen gevoelig, heetgebakerd, sensibel en zo staatsgevaarlijk dat het dier zich niet laat bewerken. Een paard moet wel ijverig en werklustig zijn om de oefeningen uit te voeren die zijn ruiter vraagt.

Wel zal een goed dressuurpaard gevoelig zijn. Deels is dat een stuk training, een paard moet leren om op de kleinste hulp te reageren. Maar deels is dat ook een eigenschap. Het ene paard reageert sensibeler dan het andere paard. Die sensibiliteit kun je voor je gebruiken.

Een dressuurpaard moet ook doorzettingsvermogen hebben, er steeds voor willen gaan. Dat is een eigenschap die bijna niet te testen valt. De meeste paarden doen hun best tot Z-niveau, komend in de subtop zullen er velen afvallen. En pas in de Grand Prix ontdekt de ruiter of zijn paard het laatste in zich heeft om ook in de zwaarst verzamelende oefeningen er steeds voor te blijven gaan.

Behalve voornoemde eigenschappen moet een dressuurpaard intelligent zijn. Het moet de oefeningen makkelijk oppakken en de steeds fijnere nuances uit elkaar leren houden naarmate het meer oefeningen moet kunnen beheersen.

Bouw

Het ideale dressuurpaard heeft een gemiddelde stokmaat van zo'n 1.72 m. Dat is te relativeren omdat het moet passen bij het formaat van de ruiter, maar een dressuurpaard moet groot zijn, 'er moet iets binnenkomen in de ring'.

Het paard heeft liefst een mooi en aansprekend hoofd en een lange hals waarbij de bespiering aan de bovenzijde van de hals mooi ontwikkeld is/kan worden. De kaak moet niet te grof zijn omdat het paard anders moeilijk in de voorgeschreven houding aan de teugel kan lopen. Een hals waarbij de bespiering aan de onderzijde meer ontwikkeld is, is zeer ongewenst om dezelfde reden. De borst moet breed zijn, zodat de longen voldoende ruimte hebben. Een lange rug levert rugproblemen op omdat het ruitergewicht er op rust, een korte rug zorgt weer voor te weinig souplesse. De lendenen moeten goed ontwikkeld zijn. Een dressuurpaard heeft een krachtige achterhand nodig, aangezien het naar mate het verder opgeleid wordt, gevraagd wordt om steeds meer gewicht op de achterhand over te nemen. Een langbenig paard toont elegant, maar het beenwerk moet niet zo fijn gesneden worden dat het gevoelig wordt voor blessures. Een paard met lange koten heeft meer schwung bij het lopen maar is ook gevoeliger voor peesblessures.

Het paard moet opwaarts gebouwd zijn. Hiermee wordt bedoeld dat de lijn die getrokken kan worden door het midden van de romp van achter naar voren iets omhoog moet lopen. Een paard wat lange achterbenen heeft, zal deze namelijk sterker moeten buigen in het spronggewricht omdat het paard anders de illusie geeft minder te verzamelen.

Beweging

We zien graag een elastisch soepel bewegend paard. Met name de stap en de galop zijn belangrijk, de draf is de gang die het meest te trainen valt. Het paard moet met veel ruimte lopen maar zich net zo makkelijk weer laten sluiten. Het paard moet beschikken over een natuurlijke balans. Een goed paard moet zowel stuwen (zich krachtig afdrukken van het achterbeen) als dragen (het achterbeen goed onder de massa brengen en het gewicht op het achterbeen willen nemen). De draagkracht van het achterbeen moet weliswaar ontwikkeld worden maar ook hierin is een duidelijke aanleg te zien van nature. Een louter stuwend achterbeen zorgt dat het paard met zijn achterbeen het gewicht steeds naar voren blijft duwen, en zo met de achterbenen achter de massa blijft. Om met veel elasticiteit en schwung te bewegen moet het paard veel buiging in het spronggewricht hebben. Het beeld wordt nog fraaier wanneer het voorbeen vanuit de schouder naar voren beweegt en daarbij de knie iets buigt. Wanneer het paard de knie niet uitdrukt spreken we van een vlak voorbeen.

Kleur

Traditioneel is de ideale kleur van een dressuurpaard zo donker mogelijk met zo min mogelijk aftekeningen, liefst dus effen zwart. Wanneer het paard toch aftekeningen heeft zijn deze best symmetrisch. Een paard met drie witte benen oogt eerder onregelmatig en een paard met een scheve bles lijkt optisch het hoofd te kantelen. Dat neemt niet weg dat een paard juist door een afwijkende kleur of opvallende aftekeningen in het voordeel kan zijn, juist omdat het bij de juryleden beter onthouden wordt. Een bekende uitspraak luidt dan ook: 'Een goed paard heeft geen kleur,' waarmee bedoeld wordt dat de kleur van ondergeschikt belang is.