Paardensport: Dressuur

De dressuursport is een heel populaire tak van de paardensport en wordt gezien als de basis voor alle andere onderdelen in de paardensport. Bij de dressuur moeten paard en ruiter in harmonie zijn, en het paard moet bij de kleinste aanwijzing van de ruiter het gevraagde uitvoeren. Er gaat heel wat aan vooraf voordat een ruiter met zijn paard op dat niveau is.

Dressuur

Dressuur is één van de populairste disciplines binnen de paardensport, en één van de Olympische paardensportdisciplines. De dressuursport richt zich vooral op het gymnastiseren en het beheersen van een paard, en wordt als basis voor alle andere takken in de paardensport gezien.

Het doel van dressuur is om het paard gehoorzaam te maken aan hulpen (teugelhulpen, beenhulpen en zithulpen) van de ruiter, op een harmonieuze manier. Het paard moet op een kleine aanwijzing van de ruiter de gevraagde oefening uivoeren en daarbij een goede houding behouden. Die goede houding is alleen mogelijk als de ruiter een goede, onafhankelijke zit heeft zodat die het paard niet in de weg zit en als het paard voldoende spieren in zijn achterhand heeft om zijn massa te dragen. Een groot deel van de dressuursport is dus ook het kweken van die spieren bij het paard en het los en soepel maken van het lichaam van het paard.

Doelstellingen volgens de (Klassieke) dressuur

• Takt: alle passen die het paard maakt moeten in hetzelfde ritme, met dezelfde kracht zijn.
• Ontspanning: het paard moet zowel fysiek als mentaal ontspannen zijn.
• Aanleuning: het paard moet de kracht uit zijn achterhand halen en volgt de hand van de ruiter.
• Impuls: het paard heeft een voorwaartse drang, maar blijft in het tempo dat de ruiter aangeeft.
• Rechtgerichtheid: het paard loopt in balans doordat de spieren aan beide kanten even sterk en lenig zijn.
• Verzameling: het paard draagt zijn gewicht met zijn achterhand, zodat de voorhand wat omhoog komt en het paard in de klassieke dressuurhouding kan bewegen.

Dressuurwedstrijden

De dressuurwedstrijden worden gereden in rijbanen van gras of zand met een afmeting van 20 x 40 meter of 20 x 60 meter, afhankelijk van welke klasse je rijdt. Er moeten oefeningen uitgevoerd worden, die beoordeeld worden door een jury. De Nederlandse dressuurwedstrijden worden georganiseerd door KNHS en de FNRS, de internationale wedstrijden door de FEI. Dressuurwedstrijden worden gereden in verschillende klasses, verdeeld in de basissport en de subtop.

Klasses basissport

• B: Beginner
• L1/L2: Licht
• M1/M2: Middelzwaar
• Z1/Z2: Zwaar

Klasses subtop

• ZZ-Licht/ZZ-Zwaar: Zeer Zwaar
• Lichte Tour: Prix Saint Georges, Intermediaire I
• Midden Tour: Intermediaire II
• Zware Tour: Grand Prix, Grand Prix Special

Voor de allerjongste ruitertjes bestaan er Bixie-wedstrijden, dit zijn wedstrijden waarbij de proef bestaat uit alleen oefeningen in stap en draf en waarbij soms de ouders mogen meelopen. Soms worden die wedstrijden in een A klasse ingedeeld.

In de klasse B wordt vooral de basis gevraagd, dus de beheersing van de gangen en enkele figuren. Vanaf de klasse L worden in de proef ook zijgangen gevraagd, namelijk het wijken voor het been (5 meter in de L1, 10 meter in de L2). Vanaf de klasse M1 wordt schouderbinnenwaarts gevraagd, vanaf de M2 ook travers. Travers dient als voorbereiding op het appuyement, wat vanaf de klasse Z1 gevraagd wordt. Tevens wordt vanaf de Z1 een eenvoudige galopwissel gevraagd, vanaf de Z2 is dit een vliegende galopwissel.

Elke ruiter begint in de klasse B. Bij een wedstrijd worden meestal twee proeven gereden, waarin de combinatie een serie oefeningen en figuren in stap, draf en galop moet laten zien. Daarvoor krijgen ze punten, van 0 (niet uitgevoerd) tot 10 (uitmuntend). Die punten opgeteld bepaald of de combinatie een winstpunt, geen punt of een verliespunt krijgt. Als een combinatie 10 winstpunten of meer heeft bepaald mag deze over naar de volgende klasse, bij 40 winstpunten is de combinatie verplicht om over te gaan.

De dressuurwedstrijden worden naast klasse ook ingedeeld in pony- en paardenwedstrijden, soms op leeftijd van de ruiter en sinds kort zijn er ook speciale rubrieken voor ruiters die liever bitloos rijden. Dit bitloos rijden gebeurt steeds vaker uit overtuiging dat het paardvriendelijker is, en als reactie op de traditionele dressuur waarbij nog te vaak erg hardhandig gereden wordt.

Wereldranglijst Dressuur

Nederland is heel sterk in de dressuursport, er stonden vorig jaar maar liefst vijf Nederlandse combinaties in de top tien wereldranglijst, dit jaar staat alleen Adelinde Cornelissen er in, maar wel op de eerste plek. Ook qua dressuurpaarden is Nederland succesvol; veel buitenlandse topstallen halen hun paarden uit Nederland.

De wereldranglijst dressuur op dit moment:

• Adelinde Cornelissen met Parzival (Nederland)
• Laura Bechtolsheimer met Mistral Horjis (Groot-Brittannië)
• Mattias Alexander Rath met Totilas (Duitsland)
• Carl Hester met Uthopia (Groot-Brittannië)
• Ulla Salzgeber met Herzruf’s Erbe (Duitsland)
• Patrick Kittel met Watermill Scandic H.B.C. (Zweden)
• Isabell Werth met El Santo NRW (Duitsland)
• Charlotte Dujardin met Valegro (Groot-Brittannië)
• Isabell Werth met Warum Nicht FRH
• Nathalie Zu Sayn – Wittgenstein met Digby (Duitsland)