De Vierdaagse van Nijmegen bestaat een eeuw

Ieder jaar in juli doen tienduizenden lopers mee aan de Nijmeegse Vierdaagse. In 2009 werd De Nijmeegse Vierdaagse voor de 93 keer gehouden, terwijl het wel al een eeuw geleden is dat de eerste editie werd gelopen. Toen nog op paden die eigenlijk onbegaanbaar waren en met enkele honderden deelnemers. Nu op paden die helemaal zijn afgezet en waar rijen dik mensen staan. Tegenwoordig wandelen er zo'n 45.000 mensen mee in de Nijmeegse Vierdaagse.

Militairen vinden in 1909 dat burgers wel wat beweging kunnen gebruiken

De eerste Nijmeegse Vierdaagse werd in 1909 gehouden. De militairen van die tijd vonden dat de burgers van die tijd wel wat meer pep konden gebruiken en lieten ze flink lopen. Bovendien kwam in die tijd het wandelen als sport ook in opmars. Nederland zette overigens de toon door een evenement van 4 dagen neer te zetten, want dit was nog nergens vertoond. In het eerste jaar deden overigens maar 306 mensen mee en het merendeel van hen was soldaat. Er deden slechts 10 burgers mee. Het spektakel vond toen nog in het hele land plaats, want er werden 15 routes door heel Nederland uitgezet. Deelnemers moesten 35kilometer lopen. Waar werd geëindigd, werd de volgende dag weer gestart. Het jaar erop veranderde dit. Toen was Arnhem de enige startplaats.

Nijmeegse van 1912 _ nog geen 40 deelnemers

Twee jaar later in 1912 bereikte de Vierdaagse een absoluut dieptepunt met nog geen eens 40 deelnemers. Wel wordt naar Nijmegen gelopen. Een jaar later bestaat het evenement toch nog steeds en doet er zelfs een vrouw aan mee, wat opmerkelijk is voor die tijd.

De Vierdaagse start vanuit Nijmegen

Pas in 1925 wordt besloten dat de Vierdaagse echt vanuit Nijmegen wordt gelopen. Dit zal in een eeuw ook niet meer veranderen. Twee jaar later sterft een deelnemer aan de tocht. Het is agent Rozenboom uit Rotterdam die al op de eerste hete dag niet goed wordt en een dag later sterft. Hij zal niet de eerste dode blijven.

In 1928: ook deelnemers uit andere landen

In 1928 komen er ook deelnemers uit andere landen bij. Een peloton van 40 Engelsen, een Fransman en soldaten uit Duitsland en Noorwegen doen mee aan de tocht. De Noren denken dat ze meedoen aan een wedstrijd en lopen volgens de jury veel te hard. Daarom worden ze gediskwalificeerd.

Dikke 3000 deelnemers in 1935 - Hitler Jugend doet mee in 1938

In 1935 staat het deelnemersaantal op een dikke 3000. Dit is meer dan de afgelopen jaren het geval is geweest en het lijkt dus dat het evenement steeds meer belangstelling krijgt. Het jaar 1938 krijgt een smet, want in dat jaar loopt ook een afvaardiging van de Hitler Jugend mee. Twee jaar later als de oorlog uitbreekt gaat het evenement nog wel door, maar in afgeslankte vorm. Er worden kortere afstanden gelopen.

Geen Vierdaagse in 1941

De 1941 kan de Vierdaagse niet doorgaan, omdat de Duitsers een samenscholingsverbod hebben uitgevaardigd. Deze regeling houdt het festijn 5 jaar in zijn greep tot de Vierdaagse in 1946 na de bevrijding weer wordt georganiseerd. Voor velen is dat een zeer emotionele gebeurtenis omdat de stad voor het grootste gedeelte nog helemaal in puin ligt en de verliezen groot zijn geweest.

Veel meer festiviteiten rondom de wandeltocht in 1956

Jarenlang kabbelt de Vierdaagse door, totdat in 1956 ook de omstanders een belangrijke rol krijgen toebedeeld in de activiteiten. Naast deelnemers komen er namelijk steeds meer mensen kijken naar het spektakel. Voor hen worden in 1956 voor het eerst activiteiten georganiseerd en die zullen later uitgroeien tot de beroemde Vierdaagse feesten. In 1967 is er voor het eerst ook koninklijke deelname, want in dat jaar doet Prins Claus mee aan de wandeltocht. Hij wordt door iedereen toegejuicht en kan op de laatste dag bijna de gladiolen niet meetorsen die mensen hem allemaal geven. Hij loopt de tocht overigens maar één keer, maar zegt later wel dat hij de ervaring overweldigend vindt. In zijn jaar doen overigens 13.000 mensen mee aan het spektakel. Een jaar later is dat aantal al opgelopen naar 17.500. Vier jaar later, in 1972 sterven opnieuw twee mensen tijdens de Vierdaagse. De hitte in combinatie met de sportieve prestatie wordt hen fataal. De tocht wordt overigens niet afgelast, de andere deelnemers lopen hem gewoon uit.

Actiegroep "Is het hier oorlog"

In 1981 is er opeens protest tegen het grote aantal deelnemende militairen. De groep “Is het hier oorlog” wil dat het grote aantal soldaten wordt verminderd. Dit protest levert overigens niets op.

Recordjaar

Het jaar 1991 staat te boek als recordjaar. Maar liefst 40.000 mensen willen de tocht meelopen. Ook komen er steeds meer mensen feestvieren in Nijmegen, maar ook in de andere dorpen waar de tocht wordt gelopen. In 2003 worden zelfs al een miljoen bezoekers geregistreerd. Dit komt grotendeels door de feesten die overal worden georganiseerd. Veel mensen zijn niet eens overdag bij het wandelen aanwezig, maar storten zich vooral ’s avonds in het feestgedruis.

Rampjaar: 2006: 2 mensen sterven - de Nijmeegse wordt afgelast

Op de eerste wandeldag van de Vierdaagse in 2006 is het bloedheet. Wel zo’n honderd wandelaars worden ziek op die eerste dag en er overlijdt zelfs eentje. Een dag later sterft nog een deelnemer. De organisatie vindt het niet langer verantwoord om de activiteiten door te zetten en de vierdaagse wordt in dat jaar afgeblazen.

Veel meer aanmeldingen dan startplaatsen in 2009

In 2009 melden zich alweer 48.366 mensen die mee willen doen aan de Vierdaagse. De organisatie wil echter geen ongelukken meer en houdt zich aan het maximum van 45.000 deelnemers. Loting maakt uit wie er tot de gelukkigen behoort en wie niet.