Ajax 1917-1918: Ajax maakt haar droom waar en wordt kampioen

Voor het eerst in haar bestaan mocht Ajax in 1918 meedoen om het landskampioenschap van Nederland. De afdelingstitel in de sterke westelijke eerste klasse A was binnengehaald door de Amsterdammers die nu in de kampioenscompetitie graag wilden laten zien dat ze in de afgelopen jaren een topploeg in het Nederlandse voetbal waren geworden.

Ajax veel te sterk voor de tweede klasse

Na de degradatie uit de eerste klasse in 1914 werden de Amsterdammers in 1915 meteen weer kampioen van de tweede klasse maar omdat de Eerste Wereldoorlog was uitgebroken kon er niet worden gepromoveerd. In 1916 werd wederom het kampioenschap behaald maar zat de voetbalbond Ajax dwars met een paar onbegrijpelijke beslissingen. In het seizoen 1916-1917 werd de overmacht in de tweede klasse van Ajax steeds zichtbaarder. Met slechts één verliespunt werd men voor de derde achtereenvolgende maal kampioen. Daarnaast werd de kampioenscompetitie van de tweede klasse clubs ongeslagen gewonnen en ook bij de onofficiële promotie/degradatiewedstrijden tegen Quick uit Den Haag, dat laatste in de eerste klasse was geworden, werden de roodwitten winnaar. Onofficieel? Ja, voordat het seizoen begonnen was werd al duidelijk dat er door de oorlogsomstandigheden weer niet gepromoveerd kon worden.

Maar Ajax was veel te sterk geworden voor de andere teams in de tweede klasse en bovendien werd ook nog eens in 1917 de NVB-Beker gewonnen! De bond kon niet meer om Ajax heen en besloot de Amsterdammers alsnog toe te laten tot de eerste klasse. Onder druk van andere tweedeklassers besloot de voetbalbond meerdere clubs toe te laten in de hoogste klasse, zodat er een tweede westelijke eerste klasse zou ontstaan in het seizoen 1917-1918. Ajax wilde graag in de afdeling A spelen aangezien in deze klasse de meest gerenommeerde clubs ingedeeld waren. In de afdeling B, die als veel zwakkere klasse werd gezien, speelden de meeste 'gepromoveerde' tweede klasse clubs. In de volksmond werd meesmuilend gesproken over de zogenaamde 'roomboter' (A) en 'margarine' (B) klasse'. De Amsterdammers kregen hun zin en werden dus meteen afdelingskampioen in de sterkste eerste klasse afdeling.

Amsterdammers strijden voor het eerst om de landstitel

De andere clubs in de kampioenscompetitie waren de kampioenen van Oost (Go Ahead), Noord (Be Quick), Zuid (Willem II) en West B (AFC). Ajax moest het in de eerste wedstrijd op 14 april opnemen tegen Willem II. De Tilburgers waren een grootmacht in het zuiden van het land want sinds de oprichting van de eerste klasse Zuid in het seizoen 1913-1914 was men elk jaar afdelingskampioen geworden met in totaal maar twee nederlagen. In 1916 waren de Tilburgers zelfs landskampioen geworden. Een zeer geduchte tegenstander dus voor de Amsterdammers. Maar Ajax versloeg Willem II in een uitverkocht Houten-stadion verdiend met 2-0 door doelpunten van Theo Brokmann en Wim Gupffert. Deze laatste nam een vrije schop en met de wind mee verdween de bal zo snel in het Tilburgse doel dat weinig mensen in de gaten hadden dat het een doelpunt was.

Een week later moest Ajax naar Groningen voor het treffen met Be Quick. Deze ploeg had al twee wedstrijden gespeeld (twee nederlagen tegen Go Ahead) en moest dus winnen om nog enigszins mee te kunnen blijven doen om het kampioenschap. Opmerkelijk genoeg had de NVB op deze dag ook een bekerwedstrijd op het programma staan voor Ajax! Het tweede elftal werd daarom naar Helmond gestuurd en won daar met 0-2. Gelukkig voor Ajax had scheidsrechter Mutters bij de wedstrijd tegen Be Quick uitstekende ogen want het schot van Frans de Haan sprong vanuit het Groningse doel via de staander weer terug in het veld (0-1). Het was aan het geweldige keeperswerk van Be Quick-doelman Birch en een gemiste strafschop van Wim Gupffert te danken dat de score voor de Amsterdammers niet verder opliep.

De NVB zorgt voor een chaos

Op 28 april stond er een onvervalste Amsterdamse derby op het programma: AFC tegen Ajax in het Stadion, maar er waren wederom problemen omtrent het wedstrijdschema. Ajax moest, na de winst op Helmond, nu aantreden voor de volgende bekerronde in en tegen Middelburg. Ook nu werd het tweede elftal weer gestuurd maar werden de Amsterdammers met 3-0 uitgeschakeld. Ajax had de NVB-beker, na de winst in 1917, als eerste elftal dus niet kunnen verdedigen.

Nog opmerkelijker was het dat op 28 april in het Stadion ook de wedstrijd Blauw Wit-HBS op dezelfde middag was geprogrammeerd. Toen het twee uur was zagen de toeschouwers ineens 44 spelers, 2 scheidsrechters en 4 grensrechters aan de rand van het veld verschijnen … Na veel heen en weer gepraat werd tenslotte besloten om AFC-Ajax om twee uur te laten spelen, gevolgd door de wedstrijd Blauw Wit-HBS. In een zeer matige wedstrijd won Ajax van een gehandicapt AFC, dat een drietal vaste basisspelers moest missen, met 0-1 door een doelpunt van Wim Gupffert. Aan het einde van de wedstrijd werd Ajax nog een zuiver doelpunt onthouden. De bal (een schot van Wim Gupffert) was ruim een meter over de doellijn geweest. Het doelpunt was duidelijk op de tribunes waarneembaar en ook de AFC-verdedigers beaamden dit na afloop, maar het arbitrale trio had niets gezien.

Ook vreemd was het dat Ajax op 5 mei nog een reguliere competitiewedstrijd moest inhalen tegen HVV. Het duel was eerder op 9 december wegens de hevige regenval gestaakt en moest dus nu overnieuw worden gespeeld. In een wedstrijd, waar het dus nergens meer om ging, won Ajax met 6-0 en kon zich daarna weer concentreren op de kampioenscompetitie. De vooraf al verwachtte overwinning tegen Be Quick werd inderdaad makkelijk behaald: 5-0. Grote man aan Ajax-kant was Theo Brokmann met drie doelpunten. Pechvogel van de dag was de Engelse doelman Birch van de Groningers die, na een botsing met Jan de Natris, het veld moest verlaten in de 75e minuut met een bloedende hoofdwond.

De tussenstand:

Eerste nederlaag voor Ajax

In het snikhete Pinksterweekend kon Ajax een zeer goede slag slaan door Go Ahead definitief kansloos te maken voor de landstitel. Voor de landskampioen 1917 was het de laatste kans om mee te blijven strijden voor het kampioenschap. De eerste wedstrijd op zondag in Deventer eindigde terecht in een 0-0 gelijkspel, al had Go Ahead het duel kunnen winnen maar zij misten een strafschop. Een dag later speelden beide teams weer tegen elkaar, nu in Amsterdam. In de eerste helft kreeg Ajax voor het eerst in deze kampioenscompetitie een tegentreffer te verwerken, Gerrit Hulsman scoorde voor de Deventenaren. Ajax probeerde in de tweede helft met een groot offensief de gelijkmaker te forceren maar de Go Ahead-defensie bleef standhouden. Het werd nog moeilijker voor de Ajacieden toen Wim Gupffert twintig minuten voor tijd het veld moest verlaten na een botsing en Ajax met tien man verder moest spelen. De stand veranderde niet meer en zo leden de Amsterdammers de eerste nederlaag en was de strijd om het landskampioenschap weer helemaal open.

Op 26 mei leek Ajax de winst binnen te hebben in de stadsderby tegen AFC. Tien minuten voor tijd stonden de mannen van trainer Jack Reynolds met 4-0 voor en scoorde AFC de 'eretreffer'. Althans dat dacht iedereen, maar de Ajax-defensie raakte in paniek en twee minuten later werd er weer gescoord door AFC (4-2). Twee minuten voor tijd werd het zelfs nog 4-3 en met pijn en moeite wist Ajax stand te houden. Go Ahead was inmiddels uitgeschakeld voor de titel en deze ging alleen nog tussen Willem II en Ajax. Op 2 juni was Ajax vrij en bewees AFC de roodwitten een enorme dienst door met 2-1 te winnen van Willem II in een wedstrijd die door zeer veel Ajax-aanhangers werd bijgewoond.

De tussenstand:

Eindelijk kampioen van Nederland!

Op 9 juni 1918 kon Ajax geschiedenis schrijven door voor het eerst landskampioen te worden. Duidelijk was dat de Amsterdammers genoeg hadden aan een gelijkspel. De belangstelling vanuit de hoofdstad was groot en zo'n 2.000 supporters gingen mee naar Tilburg waarvan velen al een dag eerder aanwezig waren, bang om de wedstrijd te missen. Ajax, dat Wim Gupffert niet kon opstellen wegens een blessure, moest het ook doen zonder Jan de Natris. Deze had de trein maar Tilburg gemist …

Het werd geen fraaie wedstrijd, daarvoor speelden de Ajacieden te zenuwachtig. Toch was het topscorer Theo Brokmann die in de eerste helft de Amsterdammers op een 0-1 voorsprong had geschoten. Nadat Jan van Dort na de theepauze met twee doelpunten de stand naar 0-3 had gebracht was het definitief gedaan met Willem II. Het Tilburgse hoofd werd in de schoot geworpen en onder luide Amsterdamse aanmoedigingen werd het duel uitgespeeld. Overspoeld door Ajax-supporters werd de kampioensploeg na afloop gehuldigd op het veld. De voorzitter van Willem II, Mr. Pius Aertz, bood Ajax een fraaie krans aan. Pikant genoeg was het deze man geweest die bijna een jaar geleden de initiatiefnemer was om Ajax 'bij keuze' toe te laten tot de eerste klasse …

Duizenden Amsterdammers stonden 's avonds in de regen het kampioensteam en de meegereisde supporters bij het Weesperpoort-station op te wachten. Toen deze arriveerden kon het grote kampioensfeest in de stad gaan beginnen!

Uitslagen

Eindstand

Topscorers

Selectie