Eerste Divisie: alle kampioenen (1957-2020)
De Eerste Divisie, het tweede voetbalniveau van Nederland, is opgericht in 1956. Ieder seizoen gaat de kampioen van de Eerste Divisie naar het hoogste voetbalniveau van Nederland, de Eredivisie. Vanaf het seizoen 2018-19 wordt de competitie de Keuken Kampioen Divisie genoemd. FC Volendam is de club die het vaakst kampioen werd in de Eerste Divisie. FC Den Bosch volgt op positie twee met vier titels. Welke andere clubs wisten kampioen te worden van de Eerste Divisie?
Geschiedenis Eerste Divisie
De start van de Eerste Divisie in de huidige opzet vinden we terug vanaf het seizoen 1962-63. Tussen 1956 en 1962 waren er namelijk twee divisies in de Eerste Divisie, terwijl er vanaf het seizoen 1962-63 één competitie werd gespeeld tussen zestien clubs. Het aantal clubs dat meedeed aan de Eerste Divisie is nogal verschillend geweest over de tijd. In verschillende seizoenen werd met zestien clubs gespeeld, terwijl er ook behoorlijk wat seizoenen gespeeld zijn met twintig teams. Ook tussen het aantal van twintig en zestien teams werden seizoenen afgewerkt.
In veel seizoenen konden teams wel promoveren naar een hoger niveau, maar niet degraderen naar een lager niveau. Tussen 1971 en 2009 was het onmogelijk te degraderen uit de Eerste Divisie. Later werd degradatie weer mogelijk maakt, maar anno 2020 is het toch weer niet mogelijk om te degraderen naar een lager niveau. Verschilende clubs hielden in de Eerste Divisie bovendien op met bestaan, waardoor het aantal teams dat degradeerde verschilde per seizoen, wanneer degraderen mogelijk was.
Sinds 2013 doen er ook beloftenploegen van clubs uit de Eredivisie mee in de Eerste Divisie, die niet kunnen promoveren naar een hoger niveau omdat hun nummer één teams daarin actief zijn. Zij zijn daar gestald, omdat de KNVB het goed leek voor het Nederlands voetbal om de talenten wat meer weerstand te bieden tussen de oudere en fysiek sterkere mannen.
De KNVB besloot in 1990 om sponsors te zoeken voor de Eerste Divisie, die dan ook een plekje kreeg in de naam van de competitie. Tussen 2006 en 2018 was de naam de Jupiler League, verwijzend naar het biermerk Jupiler. In de zomer van 2018 nam de Keuken Kampioen de naam over.
Alle kampioenen Eerste Divisie
Sinds 1957 bestaat de Eerste Divisie en heeft het kampioenen voortgebracht. Tot en met 1962 was het gebruikelijk om twee divisies te spelen, waardoor er twee kampioenen vermeld staan in die periode. Daarbij moet tevens vermeld worden dat het driepunten-systeem voor winst vanaf het seizoen 1995-96 ingevoerd is. Daarvoor werden twee punten toegekend aan een overwinning. Alle kampioenen van de Eerste Divisie op een rij:
Seizoen | Kampioen(en) | Bijzonderheid |
1956-57 | ADO & Blauw Wit | Eerste twee kampioenen Eerste Divisie |
1957-58 | Willem II & SHS | Willem II promoveerde, maar had een slechter totaal doelsaldo dan nummer 2 DFC (met een gelijk aantal punten) |
1958-59 | Volendam & Sittardia | Het eerste kampioenschap voor recordkampioen Volendam |
1959-60 | GVAV & Alkmaar '54 | Het eerste kampioenschap voor GVAV (anno 2020: FC Groningen) |
1960-61 | Volendam & Blauw Wit | Het tweede en laatste kampioenschap voor Blauw Wit |
1961-62 | Fortuna Vlaardingen & Heracles | Het eerste van de in totaal drie kampioenschappen van Heracles |
1962-63 | DWS | De club met de minste seizoenen gevoetbald met minimaal één kampioenschap |
1963-64 | Sittardia | Sittardia had zeven tegendoelpunten meer dan nummer twee Telstar, maar wist bijna dertig keer vaker te scoren |
1964-65 | Willem II | Willem II eindigde op een gelijk aantal punten met Elinkwijk, maar kende een beter doelsaldo |
1965-66 | Sittardia | Het derde kampioenschap voor de twee jaar later gefuseerde club |
1966-67 | Volendam | Volendam eindigde twee punten boven NEC |
1967-68 | Holland Sport | Het laatste seizoen van Holland Sport in de Eerste Divisie, waarna in 1971 het doek viel |
1968-69 | SVV | Het kampioenschap dat naderhand één seizoen Eredivisie opleverde |
1969-70 | Volendam | In veertien jaar voor de vierde keer kampioen geworden |
1970-71 | FC Den Bosch '67 | FC Den Bosch '67 eindigde drie punten boven nummer twee GVAV |
1971-72 | Haarlem | Het eerste van de drie kampioenschappen van Haarlem |
1972-73 | Roda JC | Het kampioenschap waarna ze veertig jaar niet meer actief was in de Eerste Divisie |
1973-74 | Excelsior | Het eerste kampioenschap voor Excelsior |
1974-75 | NEC | Na één seizoen Eerste Divisie direct kampioen |
1975-76 | Haarlem | Het tweede kampioenschap in vijf seizoenen |
1976-77 | Vitesse | Vitesse eindigde één punt boven nummer twee PEC Zwolle |
1977-78 | PEC Zwolle | Hield het na dit kampioenschap zeven seizoenen vol in de Eredivisie |
1978-79 | Excelsior | Excelsior eindigde één punt boven nummer twee FC Groningen |
1979-80 | FC Groningen | Het laatste kampioenschap in de Eerste Divisie voor FC Groningen |
1980-81 | Haarlem | Het laatste van de drie kampioenschappen voor de in 2010 opgeheven HFC Haarlem |
1981-82 | Helmond Sport | Het enige kampioenschap voor Helmond Sport, dat het twee seizoenen volhield in de Eredivisie |
1982-83 | DS '79 | DS '79 eindigde twee punten boven nummer twee FC Volendam ondanks één winstpartij minder |
1983-84 | MVV | MVV eindigde één punt boven FC Twente |
1984-85 | SC Heracles '74 | Na twintig seizoenen Eerste Divisie kampioen geworden |
1985-86 | FC Den Haag | FC Den Haag werd kampioen zonder ook maar één maal te verliezen |
1986-87 | FC Volendam | FC Volendam eindigde één punt boven Willem II |
1987-88 | RKC Waalwijk | Won 31 van de 36 wedstrijden |
1988-89 | Vitesse | Sinds het kampioenschap actief in de Eredivisie (tot 2020) |
1989-90 | SVV | De kampioen die een seizoen later fuseerde tot Dordrecht '90 |
1990-91 | De Graafschap | De Graafschap eindigde vijf punten boven nummer twee NAC, die tien keer vaker wist te scoren |
1991-92 | Cambuur Leeuwarden | Cambuur eindigde zes punten boven BVV Den Bosch |
1992-93 | VVV-Venlo | Na één seizoen Eerste Divisie direct kampioen geworden |
1993-94 | Dordrecht '90 | Dordrecht eindigde één punt boven NEC |
1994-95 | Fortuna Sittard | Na dit kampioenschap pas in 2002 weer actief in de Eerste Divisie |
1995-96 | AZ | Voor het eerst de nieuwe puntenverdeling gehanteerd (drie punten voor winst) |
1996-97 | MVV | MVV eindigde drie punten boven Cambuur Leeuwarden |
1997-98 | AZ | In drie seizoenen voor de tweede keer kampioen geworden |
1998-99 | FC Den Bosch | FC Den Bosch bezat dertien punten meer dan numer twee FC Groningen |
1999-2000 | NAC Breda | Voor de eerste keer kampioen van de Eerste Divisie |
2000-01 | FC Den Bosch | FC Den Bosch had negen punten meer dan Excelsior, maar scoorde 25 keer minder dan de Rotterdammers. Excelsior had op haar beurt bijna veertig tegendoelpunten meer |
2001-02 | FC Zwolle | FC Zwolle bezat drie punten meer dan Excelsior |
2002-03 | ADO Den Haag | ADO Den Haag had acht punten meer dan Emmen |
2003-04 | FC Den Bosch | In zes seizoenen voor de derde keer kampioen geworden, dat voor de derde keer direct weer terugkwam in de Eerste Divisie |
2004-05 | Heracles Almelo | Na dertig seizoenen in de Eerste Divisie kampioen geworden |
2005-06 | Excelsior | Excelsior had zeven punten meer dan nummer twee VVV-Venlo |
2006-07 | De Graafschap | Voor de achtste keer in de geschiedenis gepromoveerd naar de Eredivisie |
2007-08 | FC Volendam | Voor de zesde keer kampioen geworden |
2008-09 | VVV-Venlo | Na één seizoen Eerste Divisie gelijk kampioen geworden |
2009-10 | De Graafschap | Voor de derde keer kampioen in de geschiedenis |
2010-11 | RKC Waalwijk | RKC Waalwijk had vier punten meer dan nummer twee FC Zwolle |
2011-12 | FC Zwolle | Voor de derde keer kampioen in de geschiedenis |
2012-13 | SC Cambuur | Na dertien jaar in de Eerste Divisie kampioen geworden |
2013-14 | Willem II | Na één seizoen Eerste Divisie gelijk kampioen geworden |
2014-15 | NEC | Eindigde op 101 punten uit 38 wedstrijden |
2015-16 | Sparta Rotterdam | Na de langste periode van zes jaar in de Eerste Divisie kampioen geworden |
2016-17 | VVV-Venlo | Voor de tweede keer kampioen vanaf 2000 |
2017-18 | Jong Ajax | Eerste beloftenteam dat kampioen werd |
2018-19 | FC Twente | Eerste keer kampioen geworden in de Eerste Divisie |
2019-20 | geen kampioen | Voor de eerste keer geen kampioen uitgeroepen |
Uitgelichte kampioenen Eerste Divisie
Meeste kampioenschappen
FC Volendam is de club die het vaakst kampioen werd van de Eerste Divisie. In het seizoen 1958-59 was het voor het eerst raak. In 2008 werd FC Volendam voor het laatst (tot en met 2020) kampioen. FC Volendam houdt daarmee FC Den Bosch achter zich, die vier keer kampioen wist te worden. Van het seizoen 1998-99 tot en met 2003-04 werd FC Den Bosch maar liefst drie keer kampioen. Ook in het seizoen 1970-71 wist Den Bosch aan het langste eind te trekken. Negen clubs wisten drie keer kampioen te worden van de Eerste Divisie. Onder andere PEC Zwolle, ADO Den Haag en Willem II wisten drie maal middels een kampioenschap te promoveren.
Clubs met een kampioenschap en een faillissement of fusie
Er zijn verscheidene clubs die kampioen wisten te worden van de Eerste Divisie, promoveerden en later failliet werden verklaard. Na het seizoen 1980-81 kwam dat echter niet meer voor. Haarlem werd toen voor de derde keer in de geschiedenis kampioen en werd in 2010 failliet verklaard. De eerste seizoenen kwam het regelmatiger voor. Fortuna Vlaardingen en Holland Sport, wat eerder SHS heette, werden destijds failliet verklaard.
Andere clubs behaalden een kampioenschap en fuseerde ook een aantal jaren later met een andere club. Zo fuseerden Blauw Wit en DWS tot FC Amsterdam, die later failliet verklaard werd. Nog zo'n voorbeeld van een fusie is de Schiedamse club SVV. Die fuseerde met Dordrecht '90, die later FC Dordrecht ging heten. FC Dordrecht won als DS '79 haar eerste kampioenschap. Sittardia is ook een club die drie kampioenschappen wist te veroveren. Sittardia fuseerde later in wat anno 2020 als Fortuna Sittard bekend staat.
Meeste aantal punten in één seizoen
NEC werd in het seizoen 2014-15 kampioen met 101 punten uit 38 wedstrijden en behaalde daarmee de meeste punten in één seizoen (tot en met 2020). NEC won al haar thuiswedstrijden, wat een opmerkelijke prestatie is. NEC wist ook een behoorlijk aantal doelpunten te scoren, namelijk exact honderd. RKC Waalwijk werd in het seizoen 1987-88 kampioen met 31 overwinningen, 3 gelijke spelen en 2 verliespartijen, wat anno 2020 goed zou zijn voor 96 punten. RKC speelde twee wedstrijden minder dan NEC en had dus over NEC heen kunnen gaan bij twee winstpartijen. Ook RKC presteerde het destijds al haar thuiswedstrijden te winnen. In dat seizoen werd met twee wedstrijden minder een doelpuntenaantal van 104 behaald.
Minste aantal punten in één seizoen (vanaf 1995-96)
Vanaf het seizoen 1995-96 is Cambuur de kampioen met het minste aantal punten in één seizoen. In het seizoen 2012-13 kwam Cambuur tot 61 punten uit 30 wedstrijden. Doordat dat seizoen zestien teams meededen, kan dat een minder goede kijk geven op de kampioen met het minste aantal punten. In het seizoen 2005-06 behaalde Excelsior 75 punten uit 38 wedstrijden, wat een gemiddelde is van minder dan twee punten per wedstrijd. Toch bleef het VVV-Venlo zeven punten voor. Excelsior won 22 van de 38 wedstrijden, speelde er negen gelijk en verloor er zeven. Excelsior is de kampioen met het slechste gemiddelde vanaf 1995-96.
Opvallende kampioenschappen: De Graafschap
Net als acht andere clubs wist De Graafschap drie maal kampioen te worden van de Eerste Divisie. Sinds de eeuwwisseling speelde De Graafschap alleen de eerste vier seizoenen (tot en met 2004) voor een periode langer dan drie jaar in één competitie. In 2007 werd de Graafschap kampioen, terwijl het vanaf 2004 degradeerde, promoveerde en weer degradeerde. Na het kampioenschap van 2007 wist De Graafschap het twee seizoenen vol te houden in de Eredivisie. Na één jaar Eerste Divisie, en te einidigen als kampioen, speelde het weer twee seizoenen Eredivisie, om vervolgens weer drie seizoenen actief te zijn op het tweede niveau (tot en met 2015).
Opvallende kampioenschappen: Heracles Almelo
Heracles Almelo bracht het grootste deel van het bestaan van de Eerste Divisie door in die competitie. De drie keren dat de club wist te promoveren naar de Eredivise, werd het ook kampioen. Geen enkele club presteerde het alleen te promoveren door kampioen te worden. Heracles promoveerde drie keer en dat kwam drie keer door een kampioenschap. Heracles wist in de laatste twee kampioenschappen twee maal de competitie te winnen met één punt verschil op de nummer twee. In 2005 wist het Sparta Rotterdam nipt voor te blijven, terwijl in 1985 FC VVV het onderspit moest delven.