De 4-4-2 opstelling bij voetbal

Het vier-vier-twee systeem, is een mits het correct uitgevoerd ook een geweldige formatie om mee te werken. In mijn optiek moet een voetbalploeg verschillende tactieken kunnen hanteren, en het inzicht hebben om deze tijdens de wedstrijd zonder veel verschuivingen de omslag kunnen maken van bijvoorbeeld 4-3-3 naar 4-4-2.

6.1 Uitleg

Het vier-vier-twee systeem, is een mits het correct uitgevoerd ook een geweldige formatie om mee te werken. In mijn optiek moet een voetbalploeg verschillende tactieken kunnen hanteren, en het inzicht hebben om deze tijdens de wedstrijd zonder veel verschuivingen de omslag kunnen maken van bijvoorbeeld 4-3-3 naar 4-4-2. Deze formatie die dus bestaat uit vier verdedigers, vier middenvelders en twee aanvallers beschikt net als de 4-3-3 over een goede veldverdeling. Echter omdat er maar twee aanvallers opgesteld staan. Zal het meer loopvermogen van de ploeg eisen maar wel een meer stabiele verdediging bevatten.

Deze tactiek werd in het Engelse kick and rush voetbal tamelijk veel gebruikt. Er werd een lange bal naar voren gegeven en de twee spitsen –meestal een grote, kopsterke spits en een kleinere snelle spits- moesten maar uitzoeken wat ze met de bal gingen doen. Het middenveld sloot vervolgens bij, en de bal kon terug gelegd worden.

De hedendaagse versie is natuurlijk veel uitgebreider en meer dan ooit te voren, steeds ingewikkelder in elkaar. Posities op het middenveld zijn belangrijker dan ooit, en de aanvallers dienen elkaar nagenoeg perfect aan te voelen. Op deze wijze kan mits het middenveld zijn werk goed doet, resultaten te weeg brengen die je nooit van te voren had kunnen voorspellen.
Maar de 4-4-2 is zoals ik zei nogal ingewikkeld, wij zullen in dit hoofdstuk gaan bespreken welke verschillende variaties er mogelijk zijn bij deze tactiek. En bovendien zullen we een aantal mogelijkheden laten zien, op welke manier de 4-4-2 het beste benut wordt.

Posities verdediging

Ik zal de achterhoede van een 4-4-2 in vogelvlucht gaan doorlopen. Waarom? Dit aangezien het feit dat er eigenlijk exact dezelfde variaties zijn als in het 4-3-3 systeem, aangezien je wederom met vier verdedigers werkt.
Zoals ik dus al zei, is het mogelijk om de voorgaande besproken achterhoede variaties ook simpel in een 4-4-2 te gieten, zonder dat daar aparte inzichten voor nodig zijn.

Maar aangezien we straks ook een achterhoede gaan bespreken met slechts drie verdedigers is het volgende toch belangrijk om ook even te meldden:
“In mijn ogen moet de ideale achterhoede toch uit vier man bestaan, maar deze dienen zich naar elke situatie aan te kunnen passen.”
Als je over een achterhoede kunt beschikken die dit ook daadwerkelijk kan, dan zul je merken dat er een stuk minder tegentreffers geïncasseerd zal worden.

Posities middenveld

Behalve de achterhoede die goed moet staan, is ook het middenveld in deze tactiek een cruciale factor. Één pass kan het verschil maken tussen een fenomenale aanval of het terug moeten en weer aan de verdediging moeten werken. Zoals je dus begrijpt zal het middenveld ten alle tijden goed georganiseerd moeten staan en op dat moment is het dus belangrijk dat hier een overtal gecreëerd wordt.

Dit kun je doen door bijvoorbeeld een spits te laten zakken, een verdediger in te laten schuiven of als de tegenstander met drie middenvelders speelt, zelf met vier middenvelders te gaan spelen.

Maar hoe kun je daadwerkelijk een goed georganiseerd vier mans middenveld bouwen, zonder de aanval uit het oog te verliezen?

Het “platte” middenveld, je kunt er natuurlijk voor kiezen om met een zogenaamd “plat” middenveld te spelen. Dus vier man op een rij op stellen en te zorgen dat er op die manier afhankelijk van elkaar positie gekozen wordt. Vele teams gebruiken een vier mans plat middenveld om een overtal situatie op het middenveld te kunnen realiseren. Een prachtige manier waarin continue -wederom afhankelijk van elkaar- te zorgen dat er iemand de bal komt halen en mensen aansluiten bij de aanval.

Echter heeft het als nadeel dat er afhankelijk van elkaar gespeeld moet worden en dat er op die manier dus ook vele nadelen aanvast kleven. Het is namelijk zo, dat als de communicatie even weg valt er een groot slapend gat ontstaat waarin de tegenstander zich zelf vrij aan kan bieden en zo in alle tijd en ruimte de bal aan kan nemen en door kan spelen. Dit is natuurlijk niet de bedoeling en daarom ben ik er sowieso al nooit voorstander van om met welke manier dan ook, met platte linies te spelen.

Het is in mijn ogen namelijk van cruciaal belang om zoveel mogelijk verschillende linies te organiseren. Ik hoor je nu denken : “Maar er bestaan toch maar drie linies, de verdediging, het middenveld en de aanvallers?” Als je het zo bekijkt bestaan er inderdaad ook maar drie linies. Maar ik heb het over positionele linies. Deze kun je creëren door bepaalde spelers een rol te geven, en deze “tussen de linies” te laten voetballen.

Daarom ben ik bijvoorbeeld voorstander van de ruit op het middenveld. Op deze manier speel je alsnog met een traditionele “nummer 10” en een verdedigende middenvelder als stofzuiger om alle problemen op te lossen. Aan de zijkanten hou je natuurlijk de linkshalf en de rechtshalf. Op deze manier creëer je binnen het middenveld zelf al drie verschillende linies. Van achteruit naar voren namelijk, de verdedigende middenvelder, de links en recht half en “de nummer 10” Het voordeel hiervan is dus dat je over twee spelers beschikt die tussen de linies zullen gaan spelen. En op deze manier dus veel vrije ruimte zal gaan krijgen. Maar ook hieraan kleven uiteraard verschillende nadelen. In mijn ogen de grootste en belangrijkste nadeel, is het gat tussen de verdedigende en aanvallende middenvelder. Deze dienen wel dicht bij elkaar te spelen, maar niet té dicht natuurlijk aangezien je dan weer bijna met een “plat” middenveld speelt. Behalve dat het niet de bedoeling is, zorgt het er namelijk ook weer voor dat het middenveld in plaats van drie weer bijna één linie wordt. Op deze manier werk je jezelf tegen, en zul je nooit een extra linie overhouden. Het is natuurlijk wel op te lossen dat dit slapende gat minder wordt, maar dan krijg je weer het feit, dat de links en rechtshalf meer naar binnen moeten gaan spelen. Deze wijze wordt ook veel gebruikt, maar het zorgt er natuurlijk wel voor, dat je over de flanken weer nauwelijks gevaarlijk bent.

Waar ik echter wel een voorstander van ben, is het spelen met twee controleurs in een vier mans middenveld met verkapte buitenspelers aan de flanken. Aan de zijkant natuurlijk levensgevaarlijk helemaal mocht je in de voorhoede een kopsterke spits staan. Er zullen veel voorzetten gaan komen en bovendien een vlot lopend combinatie spel aangezien iedereen weet wat elkaar rol binnen de formatie is.

Nadeel hiervan is natuurlijk weer dat er een stuk minder aansluiting uit het centrale middenveld mogelijk is, aangezien er anders in de verdediging minder mensen zijn om het daadwerkelijk goed op te kunnen lossen.
Zoals je dus al kunt merken zal een 4-4-2 formatie zoals ik al zei veel meer loopvermogen van jouw spelers eisen en op deze manier veel gaten dicht zal moeten lopen om te zorgen dat alles blijft lopen zoals het behoort te lopen.
Met veel pijn en moeite en misschien wel het meest belangrijke veel strijd zal er goed resultaat behaalt worden aangezien je er wel veel mogelijkheden bij krijgt om op het middenveld te kunnen uitvoeren.

Ik zal niet daadwerkelijk alle verschillende formaties op het middenveld hebben besproken maar dit zijn wel de drie belangrijkste om te zorgen voor veel variatie. Als men over een ploeg beschikt die deze drie mogelijkheden tijdens één wedstrijd kan bespelen ben ik ervan overtuigd dat dit misschien wel de beste formatie zal zijn waarover een elftal kan beschikken. Helemaal als je ervoor kunt zorgen dat er een overal op het middenveld gebouwd kan worden vanuit de defensie of aanval, omdat er op die manier altijd minimaal een afspeelmogelijkheid vrij staat.

Positie aanvallers

Ook in de aanval bestaan in een 4-4-2 formatie natuurlijk verschillende mogelijkheden.
Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om twee snelle aanvallers op te stellen die met verschillende steekpasses gelanceerd worden en zo vrij voor het doel gezet kan worden. Op deze manier zullen veel snelle aanvallen worden gecreëerd en vele doelpogingen zullen het gevolg zijn na een aantal fantastische en fenomenale passes.

Maar het nadeel hieraan is dat mocht er een hoge voorzet komen de twee kleine en snelle aanvallertjes zich hier niet aan zullen wagen en er op deze manier dus eigenlijk maar op een wijze, goede kansen ontstaan. Het gevolg is dus een eentonig en weinig veelzijdige manier van spelen. Die na verloop van tijd makkelijk te verdedigen is.

Hoe kun je dan wel in een 4-4-2 op verschillende manieren “lethal, dodelijk” worden?

Door twee verschillende type spitsen op te stellen die elkaar aanvullen. Waar de een zijn zwakheden liggen, moet de ander zijn kracht zijn en vice versa. Op deze manier kun je verschillende wijze kansen creëren die vervolgens in de loop van de wedstrijd dus op een veelzijdige wijze zullen ontstaan. Het is enorm lastig te verdedigen en bovendien dus ook enorm moeilijk om te bespelen.

Mijn voorkeur zou dus ten alle tijden uitgaan naar één kopsterke spits die opgesteld staat naast een enorme snelheidsduivel. Op die manier kunnen de twee spitsen dus elkaars zwaktes maskeren zodat je aanval enorm compleet lijkt. Terwijl je op deze manier dus in principe de zwaktes maskeert komen de krachten van de twee enorm tot uiting omdat ze elkaar aanvullen.
Zo kun je ongehinderd dus ook als jouw eerste snelheidsduivel geblesseerd is een jeugdspeler ernaast de kans geven.

Omdat je kracht van de jeugdspeler bijvoorbeeld zijn snelheid is, zal het minder opvallen wat zijn zwaktes zijn omdat de spits die naast hem staat wel over deze krachten beschikt. Bovendien zul je in plaats van 6 aanvallers in een 4-3-3 systeem –drie basisspelers, drie wisselspelers- maar over 4 pure aanvallers in je selectie hoeven te beschikken. Een groot voordeel natuurlijk aangezien echt goede aanvallers maar zeer schaars zijn.