Helden uit het voetbal: Pelé

Pelé of Edson Arantes do Nascimento was een bijzonder getalenteerde voetballer, groeide op in de sloppenwijken van Brazilië en leerde voetballen op straat. Zijn uitzonderlijk talent voor de sport bleef niet onopgemerkt. Hij speelde al op jonge leeftijd professioneel voetbal voor de Braziliaanse club Santos FC en voor de Braziliaanse nationale ploeg. Samen met Santos FC won Pelé talloze prijzen en kampioenschappen. Brazilië won met Pelé drie keer de wereldbeker en hij werd verkozen tot atleet van de eeuw. Ook na zijn voetbalcarrière bleef hij passioneel bezig met de sport, hij schreef verschillende boeken over voetbal en verscheen in enkele documentaires.

Wie is Pelé

Pelé werd geboren in 1940 als Edson Arantes do Nascimento in Três Corações, Brazilië. Hij leerde voetballen op straat in Bauru, de stad waar hij opgroeide. Samen met de andere kinderen van de wijk speelde hij op zijn blote voeten. De naam Pelé was zijn bijnaam in zijn kindertijd, het betekent lappen bal. Zijn vader Dondinho was een professionele voetballer voor de plaatselijke club. Tijdens het WK van 1950 luisterde de jonge Edson samen met zijn vader naar een radioverslag van de finale tussen Brazilië en Uruguay. Toen Brazilië verloor en Dondinho moest huilen, beloofde Pelé aan zijn vader dat hij ooit de wereldbeker zou winnen. Een belofte die hij meer dan waarmaakte door tijdens zijn carrière drie keer de wereldbeker te winnen.

Pelé trouwde in 1966 met Rosemeri, ze kregen drie kinderen. De twee scheidden in 1982 en in 1994 hertrouwde hij met Assiria, met haar kreeg Pelé nog een tweeling. Maar ook dit huwelijk hield geen stand en in 2008 gingen ze uit elkaar. Zijn derde huwelijk was in 2014 met Marcia Aoki. Pelé heeft ook nog een buitenechtelijke dochter, geboren in 1968.

Zijn voetbalcarrière

Beginjaren

Rond zijn elfde begonnen mensen op te merken dat Pelé een uitzonderlijk talent had voor voetbal en dat hij ongelofelijke dingen kon doen met een geïmproviseerde bal van sokken en krantenpapier. In 1952 ging hij spelen voor het jeugdelftal van Bauru Atlético Clube en in 1956 begon hij op vijftienjarige leeftijd professioneel te spelen voor de Braziliaanse club Santos FC. Hij was enorm gedreven om zijn arme familie een beter leven te geven en legde zich compleet toe op de sport. Op zijn zestiende mocht hij al spelen voor het Braziliaanse nationale elftal, vanaf dan kon de hele wereld kennis maken met de toekomstige koning van het voetbal. In 1958 speelde Pelé als zeventienjarige zijn eerste wereldbekerwedstrijd in Zweden.

Santos FC
Pelé speelde bij deze club van 1956 tot 1974. In 1958 wonnen ze de Campeonato Paulista, de regionale beker van São Paulo. Hij scoorde 58 doelpunten dat seizoen, een record dat anno 2016 nog steeds stand houdt. In 1961 werd de club landskampioen en in 1962 en 1963 wonnen ze de Copa Libertadores, de Latijns-Amerikaanse tegenhanger van de Champions League. Vele topclubs hadden interesse in Pelé, maar de Braziliaanse regering verhinderde dat hij kon transfereren. In 1964 werd Santos FC voor de vierde keer op rij landskampioen. In totaal pakte Pelé met Santos FC maar liefst elf keer de Campeonato Paulista, werden ze vijf maal landskampioen en wonnen twee maal de Copa Libertadores, de Zuid-Amerikaanse versie van de Europacup I. In 1968 wonnen ze ook de Wereld Supercup en de Supercopa de Campeones Intercontinentales. Daarna ging het succes van Pelé en Santos FC steeds achteruit en in 1974 besliste hij om te stoppen met voetballen.

Comeback

Deze stop was van korte duur want in 1975 maakte Pelé al een comeback toen hij ging spelen voor New York Cosmos. Hij hoopte zo de populariteit van voetbal in Amerika te vergroten. Hij bereikte zijn doel door in 1977 landskampioen te worden met de club. Later dat jaar nam hij definitief afscheid van het voetbal met een exhibitiewedstrijd tussen New York Cosmos en Santos FC, hij speelde een helft voor beide clubs en scoorde het doelpunt dat Cosmos de 2-1 overwinning bezorgde.

Wereldbeker
Op het WK van 1958 had Pelé met Brazilië veel succes, Brazilië won dat jaar de wereldbeker met een memorabel doelpunt van Pelé in de 54ste minuut van de finale tegen Zweden. Pelé zou nog een tweede maal scoren in deze wedstrijd, waarvan de eindstand 5-2 werd.

Brazilië ging weer naar het WK in 1962, maar Pelé kampte met een liesblessure, waardoor hij weinig aandeel had in de tweede wereldbeker. In 1966 raakte Brazilië niet verder dan de derde wedstrijd en kende Pelé nog meer blessureleed. Het WK van 1970 was wel een groot succes voor de Braziliaanse nationale ploeg en Pelé, ze konden de finale winnen van Italië met 4-1.

Na zijn voetbalcarrière

In 1992 werd Pelé ambassadeur van ecologie en milieu voor de UN, hij zet zich in voor The Prince’s Rainforest Project om ontbossing van het regenwoud tegen te gaan. Ook steunt hij het Pequeno Principe Hosptial in Brazilië, een pediatrisch ziekenhuis dat belangrijk onderzoek doet op het gebied van hart- en neurologische aandoeningen. Het verricht ook belangrijk werk op het gebied van transplantaties en oncologie. In 1995 werd Pelé benoemd tot buitengewoon minister van sport in Brazilië en tussen 1995 en 2001 was hij ambassadeur van Unicef en UNESCO. Dankzij zijn uitzonderlijk talent en opmerkelijke carrière werd Pelé in 1999 verkozen tot Atleet van de Eeuw door het IOC (International Olympic Committee) en werd hij negen keer Braziliaans voetballer van het jaar.

Pelé heeft verschillende autobiografieën geschreven, in 2006 werd het boek ‘Pé, mijn leven’ gepubliceerd. Met zijn boeken wil hij zijn liefde voor de sport delen met anderen en kinderen inspireren om dezelfde kracht, discipline en doorzettingsvermogen te tonen. In 2010 bracht hij een kinderboek uit met als titel ‘For the Love of Soccer!’. Ook was Pelé in verschillende documentaires over voetbal en zijn leven te bewonderen, zoals ‘Pelé, Escape to Victory’, ‘Solidão, Uma Linda História de Amor’ en ‘Pele: The Master and His Method’.

Lees verder

• Helden uit het voetbal: Johan Cruijff