Australisch voetbal, maak kennis met Aussie rules football

Australisch voetbal of Aussie rules, zoals de australiërs het noemen, is nog vrij onbekend in Europa. Hier een kleine introductie van het in Australie zo ontzettend populaire spel, wat langzaam de wereld aan het veroveren is. In eerste instantie lijkt het op Rugby of American football, maar dat is het niet. Maak daarom hier kennis met Australian rules football.

Geschiedenis

Australisch voetbal is ontstaan uit een combinatie van het Engelse Rugby en het Ierse Gaelic football. Het werd 's winters gespeeld als off season training voor cricketspelers. Australisch voetbal ontstond in 1858 met het oprichten van de Melbourne Football Club. De officiële regels werden in 1866 pas gemaakt. In 1896 werd de Victorian Football League, nu de Australian Football League, opgericht en breidde het spel zich verder uit over het Australische continent. De Grand Final is het hoogtepunt aan het einde van de jaarlijkse competitie. Naast de Grand Final strijdt men tevens om de Ansett Cup, het zomerkampioenschap. Langzaam maar zeker, wordt Aussie rules steeds populairder in de rest van de wereld.

Benodigdheden

De speelbal

De bal is, net als bij Rugby en American football, een ovale lederen bal, met een gewicht van circa 500 gram en een omvang van 73 cm bij 55 cm.

Het veld

Aussie rules wordt gespeeld op een ovaal veld, met een lengte as van 150 tot 185 m. en een breedte as van 110 tot 150 m. Het veld heeft aan beide zijden vier doelpalen, waarvan de middelste twee langer zijn als de twee buitenste palen . Vanaf de doelpalen wordt een 50 meterlijn getrokken, die net als bij handbal een halve cirkel voor beide doelen vormt. In het midden bevindt zich een vierkant van 50 bij 50 meter, de center square.

De teams

Het spel wordt gespeeld door twee teams, ieder met 18 spelers in het veld en 4 wisselspelers. De wisselspelers mogen vrij gebruikt worden en ongelimiteerd wisselen. Het spelerstenue bestaat uit een mouwloos shirt, voorzien van een nummer, een korte broek en sokken in de teamkleuren. Als persoonlijke bescherming is alleen mond- en scheenbescherming en lichte hoofd bescherming toegestaan maar geen helm. De 18 spelers staan opgesteld in 5 linies:

1. achterlinie
2. half-achterlinie
3. middenlinie
4. half-voorlinie
5. voorlinie

De opstelling

Elke speler mag zich over het gehele veld bewegen, maar heeft tactisch gezien een vaste positie. Alleen de rover en twee volgers blijven altijd in de nabijheid van de bal. De posities binnen een team zijn:

• 1 Fullback. Dit is de centrale achterspeler. Zijn taak is het veroveren van de bal en het opzetten van de aanval.
• 2 Back pockets. Dit zijn de vleugelverdedigers en spelen net als de fullback in de achterlinie en ondersteunen hem.
• 3 Halfbacks. Deze spelen in de half-achterlinie. Zij veroveren de bal en spelen die naar de center of de vleugelspelers.
• 1 Center. Dit is de centrale middenvelder en de spelbepaler van het team.
• 2 Vleugelspelers. Die spelen met de center in de middenlinie, zijn het aanspeelpunt en spelen de bal door naar de aanval
• 3 Half-forwards. Deze spelen in de half-voorlinie en vallen aan, pogen te scoren en houden de bal in het aanvalsgebied.
• 2 Forward pockets. Die spelen in de voorlinie en ondersteunen de full-forward in zijn taken.
• 1 Full-forward. Dit is de centrale speler in de voorlinie, de spits en moet goals of behinds scoren.
• 1 Rover
• 2 Volgers

Overzicht van het spel

Doel van het spel

Het doel van het spel is om de ovale bal tussen de doelpalen te schoppen. Een bal die tussen de middelste doelpalen gaat is een "goal" en telt voor 6 punten. Een bal die tussen een doelpaal en een zijpaal gaat, noemt men een "behind". Behinds tellen voor 1 punt. Een bal die een doelpaal raakt wordt ook geteld als een "behind". Een verdedigend team mag zelf met de bal tussen hun eigen doelpalen doorlopen om het andere team een "rushed behind" toe te kennen, dit is om in een gevaarlijke situatie een goal te voorkomen. Een soort eigen doelpunt. Beter 1 punt weggeven als 6 punten tegen krijgen. Sinds 2008 is het echter slechts toegestaan als de betreffende verdediger zwaar onder druk staat. Is dit niet het geval en hij loopt met de bal tussen de doelpalen door of de bal tussen de palen door schopt, dan kan een scheidsrechter aan het andere team een vrije trap geven, zodat de kans bestaat toch een goal tegen te krijgen.
Wordt er gescoord met een handbal, levert dit slechts een behind op. Als de bal door een verdediger nog aangeraakt wordt voordat hij de doellijn passeert dan telt de goal als een behind.

De speeltijd

Een wedstrijd wordt gespeeld in vier tijdsdelen of kwarten die ieder 20 minuten duren. De tijd wordt stilgezet, zodra de bal niet meer in het spel, ofwel "in play" is. Dit gebeurd bij "dode" spelsituaties die tot "scheidsrechtersbal" leiden, of wanneer de bal over de zijlijn gaat, bij goals, of dat het spel stil ligt bij blessures. De totale speeltijd per kwart kan daardoor oplopen tot gemiddeld 30 minuten.

De score

Een wedstrijd wordt beslist op het totaal van punten alleen. Bij een gelijke stand wordt niet gekeken of een team meer goals gescoord heeft dan een ander team. Hier een voorbeeld hoe de scores worden genoteerd:
Melbourne 15.12 (102) tegen Sydney 10.17 (77)
Het eerste getal is het aantal goals (van 6 punten), het tweede getal is het aantal behinds (van 1 punt). Wat tussen haakjes staat is de totale score.

De spelregels

Lopen

Er mag met de bal gelopen worden, zolang de bal iedere 15 meter de grond maar raakt. Dit heet een "bounce". Als dit niet wordt gedaan, wordt er een vrije trap gegeven aan het andere team.

Schoppen

De bal mag geschopt worden in iedere richting. Als de bal gevangen wordt zonder de grond of een andere speler te raken, dan wordt een "mark" toegekend. Dit is een vrije trap vanaf de plaats waar de mark gemaakt werd. Ook tegenstanders kunnen de mark maken. Na het maken van een mark, mag de speler niet meer aangevallen worden. Gebeurt dat wel, dan kan een scheidsrechter een 50 meter penalty toekennen.

Spelen met de hand of "handball"

De bal mag alleen met de handen gespeeld worden als die met je vuist in de gewenste richting slaat. Een speler in de lucht mag de bal wel wegslaan met een open hand. Dit zijn de enige manieren om een bal met de handen door te geven.

De mark

Als een mark of vangbal gemaakt wordt heeft de speler de vrij keuze hoe hij verder wil spelen. Hij mag opnieuw schoppen en proberen een mark te maken naar een medespeler, hij mag beginnen te lopen of hij mag een handbal geven. Hij mag echter de eerste meter niet gehinderd worden door een tegenspeler. Een speler die een mark maakt moet direct aangeven of hij een vrije schop wil door Mark te roepen.

Tackelen

Tackelen mag allen op de speler die de bal heeft, je mag ook spelers tackelen, die je medespeler die de bal heeft willen tackelen. Een tackle mag alleen boven de knieën en onder de schouders. Van achteren aanvallen van een speler mag alleen door hem achteruit te trekken, maar duwen is niet toegestaan. Tijdens tackelen mag niet aan shirts getrokken mag worden. Alleen armen en schouders mogen gebruikt worden om een tackle uit te voeren. Bij een foutieve tackle wordt een vrije trap toegekend.

Een specky

Een specky is het vangen van een mark door het gebruik van andere spelers te maken. Je mag je dus afduwen op een andere speler om de bal uit de lucht te pakken. Een specky mag niet worden uitgevoerd met behulp van handen, maar alleen met voeten of knieën. Je mag ook niet omhoog getild worden door een medespeler of je afzetten met je handen. Deze specky's zijn gevaarlijk, maar toch worden ze uitgevoerd om hun spectaculaire waarde. Specky komt af van het woord spectacular. De spectaculairste specky van het seizoen krijgt een award.

Aussie rules in Nederland

Sinds 2005 wordt Australisch voetbal ook in Nederland gespeeld en valt onder The Dutch Australian Football Association (DAFA). Er zijn teams in Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven.
Op youtube kan je leuke spelfragmenten vinden van Aussie Rules.