Profiteer in hardloopwedstrijd ook tactisch van de tegenwind

De invloed van de wind tijdens het hardlopen valt niet te onderschatten. Bij een training is de wind van ondergeschikt belang. Maar betreft het een hardloopwedstrijd, dan is de wind een factor waar we onze tactiek op moeten afstemmen, willen we een goede tijd realiseren. Als we het slimmer aanpakken dan onze tegenstanders, profiteren we zowel van de tegenwind, als de wind in de rug. Vooral bij een sterke wind goed nadenken zodat je de concurrentie kunt aftroeven.

Vergelijking met fietsen

In vergelijking met fietsen zijn er wat betreft de windinvloed zowel overeenkomsten als verschillen. Het grootste verschil lijkt wel dat de impact van de wind bij het fietsen groter is dan bij hardlopen. Want bij een zeer sterke meewind zal de fietser, zonder zelf enige krachtsinspanning te leveren, in rechtop zittende houding vrijwel vanzelf worden voortgeduwd. Terwijl de hardloper zelfs bij windkracht 10 in de rug, nog altijd lichamelijke energie moet verbruiken om zijn lichaam te verplaatsen.

Een overeenkomst is, dat zowel fietser als loper zich moet aanpassen aan de windrichting. Bijvoorbeeld door zich klein te maken bij tegenwind (enigszins gebogen houding) en groter (lekker rechtop lopen) bij meewind. En een andere overeenkomst is dat, evenals een fietser, ook de loper in een andere versnelling moet gaan al naar gelang de windrichting en windsterkte. Dus kleine pasjes bij tegenwind en grotere passen (langer los van de grond) bij meewind.

Invloed op energieverbruik

De windweerstand heeft behoorlijk effect op het energieverbruik tijdens het hardlopen. En bij een stevige wind moeten we een fors deel van onze VO2 (zuurstofopnamevermogen) inzetten om die windweerstand te overwinnen. Het voordeel van de wind mee is helaas minder dan het nadeel van de wind tegen. De windweerstand is in principe onafhankelijk van het lichaamsgewicht, maar bij meewind hebben relatief lichte lopers voordeel. Een lichte tennisbal wordt nu eenmaal makkelijker verplaatst dan een biljartbal.

Eigen wind

Een hardloper creëert (evenals een fietser) altijd een eigen wind die afhankelijk is van de snelheid. Het is immers logisch dat je bij volkomen windstilte evengoed een tegenwind veroorzaakt die gelijk is aan je eigen snelheid. Snellere lopers hebben dus een grotere eigen (tegen)wind dan langzamere lopers. Die eigen wind is mede de reden dat lopen op een loopband gemiddeld minder energie kost dan lopen op een weg of baan, ook al is het in een overdekt stadion.

Wedstrijd tactiek

De kunst is natuurlijk om bij meewind meer dan je concurrenten te profiteren, en bij tegenwind minder hinder te ondervinden:

Tegenwind

Belangrijk is het om zoveel mogelijk uit de wind te lopen, dus door te profiteren van medelopers, schuttingen, begroeiing en bebouwing. Het uit de wind lopen via een loper voor je, passen toplopers toe door hazen voor zich te laten lopen. Als je die luxe niet hebt, moet je profiteren van je medelopers, maar die zullen dikwijls wel verwachten dat je ook af en toe op kop gaat lopen. En de vergelijking met wielrennen gaat ook hier op, want bij tegenwind is het dikwijls ook als loper onverstandig om te versnellen en in je eentje het peloton te verlaten. Want je kunt een paar kilometer later zo maar weer worden ingehaald, met alle energieverspilling van dien.

Meewind

Hier geldt het omgekeerde, dus maak je los uit de groep en profiteer daarmee volop van het duwtje in de rug. Ga ook wat rechter op lopen en maak wat grotere passen. Dus van de eerste naar de derde versnelling.

Natuurlijk ligt het in de praktijk van een wedstrijd wat gecompliceerder dan hierboven geschetst. We hebben immers te maken met zich voortdurend wijzigende omstandigheden, zoals wisselende windrichtingen (bochten), veranderingen van windrichting, concurrerende lopers waarmee we rekening moeten houden, etc.

Persoonlijk record

Er zijn wedstrijden waarbij start en finish zich niet op de zelfde plek bevinden, zoals de Dam-tot-damloop, de wedstrijd Den Helder-Schagen, en ook de Boston marathon. Zo'n niet rondgaand parcours kan wat betreft de snelheid zowel voordelig als nadelig uitpakken, al naar gelang de windrichting. Dat is de reden dat op dergelijke parcours geen wereldrecord wordt erkend.