De spelregels van de keusport snooker

Snooker is een sport die van oorsprong uit India komt. Het werd hier bedacht door Britten in de tijd dat Groot-Brittannië India bezette. Het is uitgegroeid tot een sport die overal ter wereld wordt beoefend, al komen heel veel van de professionele spelers wel nog uit Groot-Brittannië. Snooker valt in de categorie keusporten, ofwel biljartsporten. Daarom valt het in Nederland onder de Koninklijke Nederlandse Biljartbond. Hier vallen ook de sporten poolen, driebanden, carambole en artistiek biljart onder.

De snookertafel

Snooker wordt gespeeld op een snookertafel. Deze is twaalf voet lang en zes voet breed. Dit komt overeen met ongeveer 3,6 meter lang en 1,8 meter breed. Dit is een stuk groter dan een pooltafel. Die is maar negen bij vierenhalve voet. In alle vier de hoeken zit een gat, dit worden pockets genoemd. Ook zit er aan beide kanten aan de lange zijde in het midden nog een pocket. Op de tafel zijn verschillende 'spots' aangebracht. Dit zijn punten op het laken waar bepaalde ballen neergelegd moeten worden. Snooker wordt gespeeld met vijftien rode ballen, een gele, een groene, een bruine, een blauwe, een roze, een zwarte en een witte bal. Bij aanvang van het spel liggen alle ballen behalve de rode en witte op hun eigen spot. Hierna worden de rode ballen onder tegen de roze bal aangelegd. De witte bal is de zogenaamde cueball, of speelbal.

Het doel van het spel

Het doel bij snooker is om meer punten te scoren dan de tegenstander. Als je meer punten hebt als op het einde alle ballen gepot zijn dan win je het spel. Een spel in het snooker wordt een frame genoemd.

Punten scoren

Als je aan de beurt bent is het de bedoeling om met de witte bal een andere bal in de pocket te spelen. Dit heet potten. De stok die je hiervoor gebruikt wordt een keu genoemd. Het is de bedoeling om eerst een rode bal te potten. Als dit gelukt is mag de speler nog een keer. Na een rode moet er een andere kleur gepot worden. Als een speler een andere kleur dan rood pot wordt die bal weer terug gelegd op tafel, en wel op zijn eigen spot. Na het potten van een kleur gaat de speler weer verder met een rode bal. Hij gaat door tot dat hij mist, of tot dat de rode ballen op zijn. Als de laatste rode wordt gepot mag de speler hierna nog een kleur wegspelen. Die komt dan nog terug. Daarna moeten alle kleuren op volgorde van laag naar hoog worden gepot. Nu worden de kleuren niet meer teruggelegd als ze gepot zijn. Als een speler een kleur mist, moet hij de volgende keer gewoon weer bij rood beginnen. De puntenverdeling is als volgt:

• rood: 1 punt
• Geel: 2 punten
• Groen: 3 punten
• Bruin: 4 punten
• Blauw: 5 punten
• Roze: 6 punten
• Zwart: 7 punten

Snooker

Naast het punten scoren wordt een groot deel van het spel ook verdedigd. Omdat de tafel zo groot is en de pockets zo klein is het veel moeilijker dan bij het poolen om een bal te potten. Het is in veel situaties niet mogelijk om een bal te potten. Dan moet er dus verdedigd worden. Bijna alle frames beginnen met een aantal verdedigingen, tot dat een speler de fout in gaat en een kans laat liggen voor de ander. Als je er voor kan zorgen dat de tegenstander de bal die hij moet aanspelen niet rechtstreeks kan raken wordt dit een snooker genoemd. Als je rood moet potten moet je ook rood als eerste raken, anders resulteert dit in een overtreding. Als een speler gesnookerd ligt zal hij dus via de band moeten proberen om de bal te raken. Dit is veel moeilijker dan wanneer hij een bal rechtstreeks aan kan spelen, en dit maakt het dus ook veel moeilijker om een goede verdediging terug te leggen.

Strafpunten

Wanneer een speler een overtreding begaat resulteert dit in strafpunten. Deze punten worden niet van zijn puntentotaal afgehaald, maar bij de tegenstander erbij geteld. Een overtreding is vier punten waard, tenzij de bal waarop de overtreding wordt gemaakt zelf meer dan vier punten waard is. Dit kan dus gebeuren bij blauw, roze en zwart. De mogelijke overtredingen zijn:

• De witte bal in de pocket spelen
• Niet de juiste bal aanspelen
• De verkeerde bal potten

Wanneer een van deze overtredingen begaan wordt kan de tegenstander kiezen uit drie opties: hij kan zelf doorspelen, hij kan degene die de fout beging door laten spelen, of hij kan de ballen terug laten leggen naar de oorspronkelijke situatie en degene die de fout maakte nog een keer laten het shot laten proberen. Dit laatste mag alleen als er een 'miss' gegeven wordt door de scheidsrechter.

Foul and a miss

Wanneer een speler een fout begaat, in het Engels foul, kan de scheidsrechter ervoor kiezen om ook een miss toe te kennen. Dit geeft de tegenstander het recht om degene die de fout beging het shot opnieuw te laten spelen. Een miss wordt alleen gegeven wanneer een speler de aan te spelen bal niet als eerste heeft geraakt. Een miss wordt toegekend als de scheidsrechter denkt dat een speler niet voor de makkelijkste manier heeft gekozen om de bal aan te spelen maar 'onnodig' een moeilijker shot speelde om bijvoorbeeld een verdediging te kunnen leggen. In de praktijk wordt bijna elke keer als een speler niet de juiste bal raakt, of helemaal geen bal raakt, een miss gegeven. Zodra een speler zoveel punten achterstand heeft dat hij het frame niet meer kan winnen met alle ballen die op tafel liggen vervalt de miss-regel. Een speler kan er als hij zover achterstaat wel nog voor kiezen om door te spelen. Hij kan het frame nog steeds winnen, maar dan heeft hij wel overtredingen van de tegenstander nodig. Dit kan hij bereiken door een goede snooker te leggen, waarbij het lastig is voor de ander om de juiste bal aan te spelen. Als een speler maar genoeg strafpunten verzamelt kan hij het frame altijd nog winnen.