Snooker: veelvoorkomende termen uitgelegd

Snooker is een sport die veel wordt uitgeoefend in Groot-Brittannië en China, maar ook in Nederland zijn er een redelijk aantal mensen die aan deze sport doen, veelal op recreatief niveau. Eurosport zendt de meeste toernooien live uit. Als je daar naar kijkt zal het je opvallen dat er veel vakjargon wordt gebruikt in het commentaar. Maar wat betekenen deze termen nou allemaal? Als de veelvoorkomende termen als break, frame, foul en clearance je worden uitgelegd wordt het kijken naar een wedstrijd ineens een stuk interessanter.

Veelvoorkomende termen voor het materiaal

Onderdelen van de keu

De keu is de stok waarmee de spelers tegen de witte bal stoten. De voorkant van de keu is gemaakt van leer en wordt de pomerans genoemd. Deze moet regelmatig worden vervangen. De rest van de keu kan in principe jaren mee.

De verschillende kleuren ballen

Er is één witte bal. Deze wordt ook wel de cueball of de speelbal genoemd. Verder zijn er vijftien rode balen die elk één punt waard zijn. Dan zijn er nog een gele bal (2 punten), een groene bal (3 punten), een bruine bal (4 punten), een blauwe bal (5 punten), een roze bal (6 punten) en een zwarte bal (7 punten). Meestal worden de ballen opgedeeld in de witte bal, de rode ballen en de kleuren. De kleuren zijn dan alle ballen, behalve de roden en de witte.

Onderdelen van de tafel

De snookertafel is twaalf voet lang en zes voet breed. Dat is ongeveer 3,6 x 1,8 meter. De zijkanten van de tafel noemen we de banden. Op de tafel zijn op verschillende plaatsen punten aangebracht die aangeven waar de gekleurde ballen moeten liggen. Deze punten worden de spots genoemd, en dan is bijvoorbeeld de blauwe spot de punt waar de blauwe bal op moet liggen. De tafels bevatten zes gaten. Deze gaten worden pockets genoemd. Een bal in de pocket schieten heet potten. Op de tafel is een lijn getekend. Deze gaat door de gele, groene en bruine spot. Deze lijn wordt de baulk line genoemd. Het gebied achter de baulk line heet de baulk zone. In het midden van de baulk line is een halve cirkel getekend die van de gele naar de groene spot loopt. Deze halve cirkel heet de D, omdat hij de vorm van de letter D heeft.

Het laken

De tafel is bekleed met een laken. Dit laken is van een soort wollen stof gemaakt die in het Engels baize heet. Rob Walker, de man die de spelers altijd aankondigt roept tijdens zijn aankondiging ook vaak de zin "Let's get the boys on the baize". Dit verwijst dus naar het materiaal waar het laken van is gemaakt. In het laken zit een kleine vleug. Hierdoor gaan de ballen als ze erg zacht gespeeld worden niet helemaal in een rechte lijn. Gelukkig wordt de vleug wel elke keer naar dezelfde kant gestreken waardoor deze kleine afwijking wel altijd hetzelfde is. Spelers kunnen er dus rekening mee houden.

Veelvoorkomende termen voor tijdens het spel

Frame

Een spel heet in het snooker een frame. Het frame begint met alle ballen op tafel en eindigt als alle ballen zijn gepot, of als een speler opgeeft omdat hij de ander niet meer kan inhalen.

Break off

Elk frame begint met de break off. Dit is niks anders dan de eerste stoot van een frame. De speler probeert doorgaans de driehoek van rode ballen aan de buitenkant te raken zodat de rode ballen dicht bij elkaar blijven en de witte bal terugkomt in de baulk zone.

Break

Wanneer een speler aan de beurt is en punten aan het scoren is noemen we dit een break. Een break van 50 is dus een beurt waarin de speler 50 punten heeft gescoord. Scoort een speler 100 of meer punten in een beurt noemen we het een century break. Een maximum break, of kortweg een maximum, is de hoogst mogelijke break. Dit is een break van 147 punten en wordt daarom ook wel een "one four seven" genoemd.

Clearance

Wanneer in een break alle ballen worden weggespeeld en dus uiteindelijk alleen de witte bal nog op tafel ligt noemen we het een clearance. Wanneer dit gedaan wordt terwijl de speler begon met alle ballen nog op tafel noemen we het een total clearance.

Snooker

Het spel heet snooker, maar een snooker is ook een situatie die voor kan komen tijdens het spel. Een speler moet altijd eerst een rode aanspelen, tenzij alle rode al gepot zijn. Dan moet hij de kleur met de laagste waarde aanspelen. Wanneer het niet mogelijk is om met de witte bal de bal die aangespeeld moet worden in een directe lijn zonder een band te ranken aan te spelen omdat er een andere bal tussen ligt noemen we het een snooker. De speler ligt dan gesnookerd.

Foul

Een foul is het Engelse woord voor een overtreding. Dat is ook precies wat het in het snooker is. Een speler begaat een foul als hij ofwel de te raken bal niet, of niet als eerste geraakt heeft, als hij de witte bal in de pocket speelt, of als hij een andere bal dan de te raken bal in de pocket speelt. Wanneer een speler niet de juiste bal als eerste heeft geraakt kan een miss gecalld worden door de scheidsrechter. De tegenstander heeft dan de keuze om de ballen terug te laten leggen en het de speler opnieuw te laten proberen, de tegenspeler verder te laten spelen zoals de ballen zijn geëindigd, of om zelf door te spelen zoals de ballen zijn geëindigd.

Shot to nothing

Een shot to nothing is een term die veel voorbij komt. Hij wordt gebruikt als een speler een bal probeert te potten, maar tegelijkertijd ook verdedigt. Als de pot lukt kan hij verder met een kleur, maar als hij mist heeft hij ook verdedigd waardoor de tegenstander geen rode kan potten. In het poolen wordt hier ook wel de term een two-wayshot voor gebruikt, of een shot met "safety in mind".