De drie Grote Ronden in het wielrennen: winnaars & historiek

In het wielrennen nemen de zogenaamde “Grote Ronden” een bijzondere plaats in. Een Grote Ronde is een rittenwedstrijd die in een bepaald land georganiseerd wordt en waarbij de renners strijden om de dagzege in ritten of etappes. Bovendien is er een algemeen tijdsklassement waarvan de leider een leiderstrui mag omgorden. Specifiek aan een Grote Ronde is dat ze drie weken duurt en twee rustdagen bevat. De drie Grote Ronden zijn deze van Frankrijk, Italië en Spanje, oftewel de Tour de France, de Giro d’Italia en de Vuelta d’Espagna. De historiek van de Grote Ronden gaat terug tot in het begin van de twintigste eeuw. In de geschiedenis zijn er slechts zeven renners die alle drie de Grote Ronden minstens eenmaal konden winnen. Welke wielrenners mogen zich scharen in het prestigieuze lijstje van de winnaars van de drie Grote Ronden?

Wat is een “Grote Ronde”?

Rittenwedstrijd

Een “Grote Ronde” is een zogenaamde rittenwedstrijd of rittenkoers. In het wielrennen zijn er wedstrijden van één dag en wedstrijden van meerdere dagen, men heeft het respectievelijk over eendagskoersen en rittenkoersen. Rittenwedstrijden worden doorgaans verreden in hetzelfde gebied, bijvoorbeeld een provincie, een regio of een land. Zo is er bijvoorbeeld de Ronde van het Baskenland of de Ronde van Zwitserland. De dagetappes kunnen vlakke of heuvelachtige ritten zijn, of etappes in het hooggebergte. Daarnaast bevatten rittenwedstrijden doorgaans ook een individuele en/of een ploegentijdrit.

Algemeen tijdsklassement

In een rittenwedstrijd - en dus ook in een Grote Ronde - wordt er ook een algemeen tijdsklassement opgemaakt. Na elke dagetappe mag de renner die dat klassement aanvoert een kenmerkende leiderstrui omgorden. De renner die de minste tijd nodig heeft om de volledige rittenwedstrijd uit te rijden is de eindwinnaar. Naast het algemeen klassement zijn er ook nevenklassementen, zoals het bergklassement, het jongerenklassement en het puntenklassement. Ook de leiders van deze nevenklassementen dragen een leiderstrui in een bepaalde kleur. Van alle rittenwedstrijden zijn er slechts drie die over een periode van drie weken georganiseerd worden, namelijk de Ronde van Frankrijk, de Ronde van Italië en de Ronde van Spanje. Deze ronden worden ook wel de “drie Grote Ronden” genoemd omwille van hun tijdsduur, moeilijkheidsgraad, historiek en prestige.

De drie Grote Ronden

Ronde van Frankrijk (Tour de France)

De oudste en de meest prestigieuze Grote Ronde is de Ronde van Frankrijk of Tour de France. De “Tour” werd door de sportkrant L’Auto voor het eerst georganiseerd in 1903 en maakt een grote lus door verschillende regio’s van Frankrijk. Hierdoor wordt de Tour ook wel la Grande Boucle (de Grote Lus) genoemd. De bergketens de Alpen en de Pyreneeën behoren tot de belangrijkste hindernissen die het peloton moet overwinnen om de eindstreep te halen. Deze laatste ligt traditiegetrouw in Parijs, waarbij sinds 1975 de befaamde boulevard Champs-Elysées de aankomstplaats van de laatste etappe vormt. Met zicht op de Arc de Triomphe wordt de eindwinnaar van het algemeen klassement gehuldigd en mag deze de definitieve gele leiderstrui omgorden. De Tour wordt traditioneel georganiseerd in de vakantiemaand juli, waardoor veel vakantiegangers en toeristen de koers live kunnen volgen. Hierdoor is de Tour allicht ook de meest populaire Grote Ronde bij de wielerliefhebbers. De Ronde van Frankrijk winnen wordt in de wielerwereld in het algemeen beschouwd als het summum, oftewel het hoogste dat je als wielrenner kan bereiken.

Ronde van Italië (Giro d’Italia)

In navolging van de Ronde van Frankrijk begon de Italiaanse sportkrant La Gazetta dello Sport in 1909 met de organisatie van de Ronde van Italië, ook wel Giro d’Italia genoemd. De Ronde van Italië wordt verreden in de lente, meer bepaald in de maand mei. De Giro kent doorgaans een erg geaccidenteerd parcours, met de heuvelachtige Apennijnen en de steile Dolomieten als belangrijkste scherprechters. Alhoewel sommige kenners de Giro als lastiger bestempelen dan de Tour, staat de Ronde van Italië toch net een trapje lager aangeschreven als het gaat om prestige. In de beginperiode van de Giro kwamen de winnaars vaak uit eigen land, en het was pas vanaf de jaren zeventig dat buitenlanders echt op het voorplan traden. De leider in het algemeen klassement van de Giro draagt de kenmerkende roze leiderstrui. De Giro eindigt traditioneel in de straten van Milaan, alhoewel hier af en toe een uitzondering op wordt gemaakt (bv. In 2019 met de slotetappe in Verona).

Ronde van Spanje (Vuelta d’Espagna)

De Ronde van Spanje is de jongste van de drie Grote Ronden en misschien daardoor ook de minst prestigieuze. Toch staat het erg mooi op je erelijst als je de eindzege in de Vuelta op je naam hebt staan. De Vuelta werd voor het eerst georganiseerd in 1935 en heeft net als de andere Grote Ronden gerenommeerde winnaars op het palmares. De Vuelta wordt verreden in de periode eind augustus-begin september en is daardoor een ideale voorbereiding op het WK, dat een tweetal weken later georganiseerd wordt. Het parcours van de Vuelta is minder bergachtig dan de twee andere Grote Ronden, maar toch kunnen de steile hellingen van de Pyreneeën en de Sierra Nevada erg lastig zijn. In de Vuelta draagt de leider in het algemeen klassement een rode leiderstrui. Specifiek aan de Vuelta is dat de temperaturen erg hoog kunnen oplopen, vooral in het zuiden van Spanje. De Ronde van Spanje eindigt op de stijlvolle boulevards van de hoofdstad Madrid.

Wie won alle drie de Grote Ronden?

Het is weinig wielrenners gegeven om alle drie de Grote Ronden te winnen. Dat blijkt uit het feit dat in de geschiedenis van het wielrennen slechts 7 renners hierin geslaagd zijn. De eerste was de Fransman Jacques Anquetil, die ook de eerste renner was die de Tour de France vijf keer kon winnen. Daarna was het de Italiaan Felice Gimondi die de drie Grote Ronden wist te winnen. Vervolgens brak er een opmerkelijke periode aan in het internationale wielrennen: het tijdperk Eddy Merckx. Merckx, ook wel de Kannibaal genoemd, heerste als een keizer over het toenmalige wielrennen en wordt beschouwd als de beste wielrenner aller tijden. Het is ook Merckx die het meeste overwinningen behaalde in de drie Grote Ronden, namelijk 11 zeges. Na Merckx greep een zelfverzekerde Fransman de macht in het rondewerk: Bernard Hinault. Na Hinault was het even wachten op renners die in alle drie de Grote Ronden konden uitblinken. Het was in het begin van de eenentwintigste eeuw dat de Spanjaard Alberto Contador de Vuelta, Giro en Tour op zijn naam zette. Later werd hij nog opgevolgd door Vincenzo Nibali en Chris Froome.

Winnaars van de drie Grote Ronden

Schuin gedrukt: de in 2020 nog steeds actieve renners

Winnaars van twee Grote Ronden in één jaar

Om alle drie de Grote Ronden in een jaar te winnen moet een wielrenner haast van een andere planeet komen, want dat zou een unieke prestatie zijn. Alle drie de Grote Ronden alleen al uitrijden in hetzelfde jaar is extreem zwaar, en ze bovendien ook winnen lijkt zo goed als onmogelijk. Wel zijn er renners die in één en hetzelfde jaar twee Grote Ronden konden winnen. Ook in dit geval is Eddy Merckx de recordhouder: maar liefst vier keer won hij twee Grote Ronden in één jaar. De laatste renner die erin slaagde om in hetzelfde jaar twee Grote Ronden te winnen was de Brit Chris Froome, die in 2017 zowel de Tour als de Vuelta won. Marco Pantani was de laatste renner die Giro en Tour in één seizoen kon winnen, namelijk in 1998.

Belgische en Nederlandse winnaars

Wat betreft het aantal winnaars van Grote Ronden is het Italië dat de kroon spant met maar liefst 85 zeges. België volgt op een verdienstelijke vierde plaats met in totaal 32 zeges. Legendarische winnaars bij de Belgen zijn onder meer Eddy Merckx, Freddy Maertens en Lucien van Impe. Nederland komt in de rangschikking van de landen met winnaars in een Grote Ronde pas op de achtste plaats met vijf overwinningen. Illustere namen zijn Jan Janssen en Joop Zoetemelk, die beiden de Tour en de Vuelta wisten te winnen. De meest recent Nederlandse winnaar van een Grote Ronde is Tom Dumoulin, die in 2017 als winnaar van de Giro gehuldigd werd.

De laatste update wat betreft de winnaars van de Grote Ronden werd uitgevoerd op 30/10/2020.