AC Parma, de teloorgang van een succesvolle voetbalclub

In de jaren negentig van de twintigste eeuw was AC Parma een bekende naam in de Europese voetbalwereld. Internationaal befaamde spelers als Hernan Crespo, Lillian Thuram, Gianfranco Zola, Fausto Asprilla en Christo Stoitsjkov speelden in het verleden voor de club. Ook de in Nederland bekendere Italiaanse voetballer Grazziano Pellè vond hier, na een verblijf bij AZ, het voetbalgeluk terug waarna hij schitterde bij Feyenoord en Southampton. Na het Parmalat schandaal in 2004 kwam de club in financiële nood en wist een doorstart te maken als Parma FC. In 2015 stevent de club, uitkomend in de serie A, opnieuw op een faillissement af en dreigt een roemloze aftocht van het hoogste voetbalplatform van de voormalig winnaar van de UEFA-cup en Europacup II. Een uiteenzetting van de hoogte- en dieptepunten van de club.

Historie

De club zag in juli 1913 het levenslicht en werd als Verdi FC opgericht ter ere van de uit de omgeving van Parma afkomstige componist. In december van hetzelfde jaar werd de naam van de club veranderd in Parma FC. In 1918, na afloop van de eerste wereldoorlog, speelde de club voor het eerst in competitieverband. De club veranderde de naam in Associazione Sportiva Parma in 1931. De club heeft het grootste deel van haar bestaan in de lagere divisies doorgebracht. Ze heeft daarbij aan de wieg gestaan van zowel de serie C als de serie B, maar heeft ook in de serie D gespeeld.

In 1970 komt de club in financiële problemen en ziet zich genoodzaakt te fuseren met Associazione Calcio Parmense dat net gepromoveerd was naar de serie D. De nieuwe fusieclub gaat verder op de licentie van Parma FC waarmee het recht op behoud van stadsnaam, logo en clubkleuren was gegarandeerd. Door meer financiële armkracht die de fusie opleverde promoveerde de nieuwe fusieclub al snel naar de serie B om vervolgens tot eind jaren 80 op en neer te jojoën tussen de serie B en serie C.

In 1990 promoveert AC Parma voor het eerst naar het hoogste niveau in Italië, de serie A, en wordt de club opgekocht door de familie die tevens eigenaar is van het Parmalat concern. Hiermee krijgt de club nog meer financiële middelen ter beschikking en worden grote namen aan de club gebonden. Het succes blijft dan ook niet lang uit. AC Parma wint in de jaren negentig diverse Europese bekers en drie nationale bekers in 1992, 1999 en 2002. Maar liefst 16 opeenvolgende seizoenen is AC Parma deelnemer in diverse Europese toernooien. De grote droom, kampioen van Italië, wordt echter niet bewerkstelligd. AC Parma mist twee keer op een haar na de titel en eindigt op 1 punt achter kampioen Juventus.

In 2004 pakken donkere wolken zich samen boven Parma. Parmalat raakt verzeild in een omvangrijk fraudeschandaal en overleeft dit ternauwernood. Hetzelfde geldt voor de voetbalclub nu de financiële injectie van de grote sponsor abrupt stopt. Onder de oude naam Parma FC gaat de club weer verder zonder Parmalat als grote geldschieter. Verschillende voorzitters, trainers en eigenaren volgen elkaar in rap tempo op. Veel spelers moeten echter verkocht worden en met een fors lager budget degradeert de club uiteindelijk in 2008. Na 1 jaar in de serie B promoveert Parma FC al weer naar de serie A waar het tot in 2015 uitkomt.

Stadion

Na, sinds de oprichting, een aantal jaren op verschillende locaties verspreid door de stad te hebben gespeeld, werd in 1923 het Stadio Ennio Tardini betrokken. De naam verwijst naar de eerste voorzitter van de club, die ook de eerste steen voor het stadion heeft gelegd. Het stadion heeft in 1990, 1992 en 1993 enkele verbouwingen ondergaan. De huidige capaciteit is vanwege de slechte staat van het stadion teruggebracht tot 23.045 terwijl er officieel 27.906 toeschouwers zouden kunnen plaatsnemen. De slechte staat van het stadion is het gevolg van jarenlange discussie tussen de eigenaar van het stadion, de gemeente, en het clubbestuur over hoe verbouwing en modernisering van het stadion zou moeten worden uitgevoerd. Italië had zich kandidaat gesteld voor de organisatie van het EK voetbal in 2016 en Parma zou een van de speelsteden worden in het originele bidbook. Echter ging de organisatie van het toernooi aan de neus van Italië voorbij en daarmee ook de plannen voor een verbouwing van het stadion in Parma tot een capaciteit van ruim 38.000 toeschouwers.

In 2009 vond een tragisch ongeluk plaats in het stadion van Parma toen een Vicenza fan over een balustrade leunde om supporters van de thuisclub uit te dagen en 8 meter naar beneden viel. De 19-jarige jongen overleed in het ziekenhuis. Dit ongeluk was mede het gevolg van de slechte staat waarin het stadion zich bevond als gevolg van de voortdurende discussie over de uitvoering van renovatiewerkzaamheden aan het stadion. Sinds het ongeluk is het maximaal aantal toegestane toeschouwers in het stadion verder ingeperkt.

Europese successen

In 1992 wint AC Parma de Coppa Italia en dwingt hiermee plaatsing af voor het toenmalige Europacup II toernooi. Het toernooi voor nationale bekerwinnaars dat inmiddels is opgegaan in de Europa League. Parma weet de finale te behalen op Wembley en wint deze ook van het Belgische FC Antwerp. Het daarop volgende seizoen wordt de Europese supercup gewonnen tegen AC Milan en wordt wederom de finale bereikt van het Europacup II toernooi. Deze finale tegen Arsenal wordt echter verloren. In het seizoen 1994/95 bereikt Parma de finale van de voorloper de Europa League, de UEFA cup. Tegenstander in deze finale, die dan nog over twee wedstrijden wordt gespeeld, is Juventus. AC Parma trekt in deze tweestrijd aan het langste eind en wint voor het eerst de UEFA cup. In het seizoen 1998/99 wordt dit kunstje herhaald als in de finale van de UEFA cup, die inmiddels in 1 wedstrijd moest worden beslist, Olympique Marseille met 3-0 wordt verslagen.

Ajax, Vitesse, Utrecht, PSV en Heerenveen zijn de Nederlandse clubs die AC Parma in Europees verband ooit als tegenstander troffen. Vitesse en PSV zijn de enige clubs die in een Europees toernooi een overwinning wisten te boeken op AC Parma, waarbij alleen PSV een ronde verder wist te komen na tegen AC Parma te hebben geloot.

Financiële problemen in 2015

In 2007 wordt Tommaso Ghirardi de nieuwe eigenaar van Parma FC nadat, als gevolg van het Parmalat schandaal, de club 3 jaar onder bewind van curatoren heeft gestaan. Vanwege financiële tekortkomingen en bijbehorende problemen met de Italiaanse belastingdienst, wordt de club in 2014 uitgesloten van deelname aan de Europaleague na het behalen van een zesde plaats in de competitie. Dit was reden voor eigenaar Ghirardi om de club te verkopen. In december 2014 wordt Parma FC eigendom van Dastraso Holding Ltd, gerund door de Albanese zakenman Rezart Taçi. Op 5 februari 2015 verkocht deze zijn aandelen echter al weer aan het Sloveense bedrijf Mapi Grup waarvan Gianpietro Manenti eigenaar is. Na deze overdracht werd duidelijk dat de club financieel in wel erg zwaar weer verkeerde. De salarissen van spelers en personeel waren al sinds juli niet betaald. Van de beloofde 25 miljoen euro had Rezart Taci, volgens oud eigenaar Ghirardi, geen cent geïnvesteerd in de club, waardoor verschillende schuldeisers nu aan de deur klopten. Door deze schuldeisers werd beslag gelegd op het wagenpark van de club en de fitness apparatuur uit het krachthonk ter waarde van 500.000 euro. Twee wedstrijden in het seizoen 2014-2015 moesten worden afgelast omdat de beveiliging rondom de wedstrijden en het vervoer van de spelers niet kon worden betaald. De verschillende voorzitters in het seizoen 2014-2015 zijn allen door de Italiaanse politie gearresteerd op verdenking van fraude.

Op 19 maart 2015 werd de club door de rechter failliet verklaard. Inmiddels had de club wel een noodinjectie van 5 miljoen euro gekregen van de overige clubs in de serie A om het seizoen af te kunnen maken. Aan het einde van het seizoen 2014/2015 wordt een veiling georganiseerd waar geïnteresseerden een bod kunnen doen om de club te kopen. Hiermee hoopt men de club te kunnen behouden voor het Italiaanse profvoetbal. De eerste veiling met een startbod van 20 miljoen euro leverde geen kopers op. Ook de volgende vier veilingen, waar het startbod telkens met 25% werd verlaagd tot uiteindelijk 6 miljoen euro, leverden geen kopers op. Als laatste redmiddel probeerde men de club onderhands te verkopen maar ook dit bleef zonder succes. Op 22 juni werd de club definitief failliet verklaard en teruggezet naar amateurniveau in de serie D.

Wederopstanding

Waar in Nederland betaald voetbalclubs na een faillissement meestal voorgoed van het professionele voetbbaltoneel verdwijnen, is dit in Italië wel anders. Parma FC maakte in 2015 een doorstart als Parma Calcio 1913 en begon met oud trainer Scala als voorzitter, en oud speler Apolloni als trainer, aan een nieuw seizoen op het vierde niveau, de serie D. In dit jaar werd de nieuwe club direct kampioen en promoveerde naar de serie C. In het hierop volgende seizoen wed in de serie C de tweede plaats bereikt die recht gaf op play-off wedstrijden voor promotie naar de serie B. Wederom werd binnen één jaar promotie naar een hogere divisie bereikt toen Parma Calcio de play-off reeks succesvol afrondde. Met een nieuwe voorzitter, de Chinese zakenman Jiang Lizhang die 60% van de aandelen had gekocht, werd onder aanvoering van clubicoon Lucarelli de tweede plaats in de serie B behaald in een spannende apotheose op de laatste speeldag van het seizoen. In het seizoen 2018-2019 promoveerde Parma Calcio 1913 weer naar het hoogste niveau van Italië.

Lees verder

• Atalanta Bergamo, voetbalclub in Italië
• Wimbledon FC, de spraakmakende verhuizing van een voetbaclub
• UEFA fair play klassement