Officiële onderscheidingen - Elfstedenkruisje

Het Elfstedenkruisje is een van de officiële onderscheidingen die je bij officiële gelegenheden mag opspelden. De schaatsers mogen het kruisje dragen op de dag van de troonswisseling. Als de schaatser ook het Vierdaagsekruis heeft bemachtigd door het uitlopen van de Nijmeegse Vierdaagse, dan volgt het Elfstedenkruisje na het Vierdaagsekruis.

Officieel

Het bestuur van de Koninklijke Vereniging de Friesche Elfsteden maakte het op hun Algemene Ledenvergading in december 2012 bekend: het Elfstedenkruisje is een officiële onderscheiding. Wie het kruisje heeft ontvangen geldt als een sportvrouw of sportman die een uitzonderlijke sportprestatie heeft geleverd. De Koninklijke Vereniging de Friesche Elf Steden heeft versierselen die horen bij het Elfstedenkruisje, die door de eigenaren van het kruisje kunnen worden besteld bij de vereniging. Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties besloot in maart 2013 het Elfstedenkruisje de erkenning als officiële onderscheiding te gunnen. Koninginnedag 30 april 2013 is de eerste dag dat de versierselen van het Elfstedenkruisje als officiële onderscheiding op de borst mag worden gespeld.

Jorritsma

De Friese Commissaris van de Koningin/ Koning John Jorritsma heeft zich ingespannen om de erkenning van het Elfstedenkruisje rond te krijgen. Zijn inspanningen gingen in samenspraak met het bestuur van de Koninklijke Vereniging de Friesche Elfsteden. De kanselier der Nederlandse Orden adviseert de minister. Na het positieve advies volgde het besluit van minister Plasterk.

Draagvolgorde

Nederland beschikt over een officieel besluit waarin de draagvolgorde van de onderscheidingen is beschreven. Om officieel ingevoegd te worden in dat Besluit Draagvolgorde, dat vervolgens in de Staatscourant gepubliceerd wordt, kost enige tijd. Minister Plasterk maakte daarom bekend dat het kruisje al op de dag van de troonswisseling, de laatste Koninginnedag van Koningin Beatrix, 30 april 2013, mag worden gedragen, ook al heeft het besluit nog niet in de Staatscourant gestaan. Het Elfstedenkruisje komt in de volgorde gelijk ná het Vierdaagsekruis, dat officieel Kruis voor betoonde marsvaardigheid heet. Dat is de onderscheiding voor de marcheerders die de Vierdaagse van Nijmegen hebben voltooid. De Vierdaagse heet officieel de Vierdaagse Afstandsmarsen.

Kruisje

Er is maar één instantie die het Elfstedenkruisje uitreikt en dat is de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden. Het kruisje is een medaille in de vorm van een Maltezer kruis. In het midden zit een cirkelvorm, waarin in email het wapen van Fryslân is afgebeeld. Het kruisje draagt het opschrift De Friesche Elf Steden. De Nederlandse onderscheidingen bevatten diverse categorieën. Het Elfstedenkruisje is ondergebracht in de categorie Nederlandse Particuliere Organisaties, voor een uitzonderlijke sportprestatie.

Versiersel

Wie de Elfstedentocht heeft volbracht binnen de regels van de tocht, mag het insigne dragen. Dat wordt ook wel het lintje genoemd of het knoopgatversiersel. De schaatsers krijgen na volbrengen van de tocht een insigne en een uitreikversiersel, het Elfstedenkruisje met lintje. De rijders van de afgelopen Elfstedentochten kunnen de versierselen bij de vereniging bestellen, die € 30,--, inclusief verzendkosten kosten (bestellen kon tot 1 september 2013). Toekomstige rijders ontvangen het draaginsigne en kruisje met lintje meteen na volbrengen van de tocht. Het kruisje blijft uiterlijk zoals het was, al krijgt de nieuwe generatie een kruisje waarin het woord Koninklijk aan de tekst is toegevoegd. Sinds 2009 is de Vereniging bij haar honderd-jarige bestaan erkend als Koninklijke Vereniging. De versierselen worden niet postuum uitgereikt.

Besluit Draagvolgorde Onderscheidingen

De draagvolgorde van onderscheidingen is vastgeld in het besluit Draagvolgorde Onderscheidingen. De hoogste toegekende onderscheiding, de onderscheiding met het laagste rangnummer, wordt het dichtst bij het hart gedragen.

Lees verder

• Elfstedentocht van Reinier Paping - Hel van 1963
• Elfstedentocht – Finish in de Leeuwarder binnenstad
• Atje Keulen-Deelstra - moeder van de schaatssport
• Sven Kramer – het boek Sven van Johan Boef
• Elfstedentocht – Startrecht voor alle leden