De oorsprong van tai chi chuan – Chen-stijl

De Chen-stijl is de oudste tak van tai chi chuan. In zijn huidige vorm telt de ongewapende gevechtstechniek twee routines: de lange chuan en pao twi, die uit korte, felle bewegingen bestaat. De Chen-stijl is de basis van alle tai chi-vormen en wordt om tal van redenen beoefend, zoals voor de gezondheid en als meditatie. Vooral in China is tai chi ook een wedstrijdsport, waarmee prijzen te winnen zijn. Volgens veel beoefenaars is van alle tai chi-stijlen de Chen-stijl het meest gericht op de vechtsport, de zelfverdediging. Dat is niet verwonderlijk, want deze stijl stamt uit een periode dat er nog geen vuurwapens waren en oorlogen in man-tegen-mangevechten beslecht werden.

Inhoud

• Twee Chen-vormen – lange chuan en pao twi
• Chen-stijl – geheime familieschat
• Chinese Culturele Revolutie (1966-1976) was tai chi vijandig gezind
• Lange chuan van de Chen-stijl
• Pao twi
• Vroegste vorm van tai chi chuan

Twee Chen-vormen – lange chuan en pao twi

Pas in de 17de eeuw komt tai chi chuan in de officiële documenten en geschriften voor. In die periode vestigde de Chen-familie zich in de noordelijke Chinese provincie Henan. Chen was een legerofficier die tijdens de val van de Ming-dynastie terugkeerde naar zijn geboorteplaats. Er is weinig bekend over de ontwikkeling van de oorspronkelijke vijf Chen-vormen (lu) en de twee aanvullende vormen. Wel is inmiddels vast komen te staan dat de moderne tai chi-stijlen, zoals de Yang- en Wu-stijl, voor een groot deel hun oorsprong vinden in de Chen-stijl die in de genoemde periode werd beoefend.

Huidige Chen-stijl
Chen Chang-Hsin (1771-1853) vereenvoudigde de oorspronkelijke routines. In zijn huidige vorm bestaat de ongewapende Chen-stijl uit de lange chuan van 108 houdingen en de aanvullende pao twi van 71 houdingen. Ook zijn er inmiddels routines ontwikkeld waarbij de Chen-stijl nog eenvoudiger is gemaakt en gecomprimeerd tot 38 houdingen (voor beginners). Ze zijn heel geschikt voor het verkrijgen van fysieke en innerlijke balans, ook wel actieve meditatie genoemd, ofwel Chinese yoga. De vroegste vormen van de Chen-stijl zijn echter gebaseerd op de vaak harde vechttechnieken van Shaolin.

Chen-stijl – geheime familieschat

Chen Fake (1887-1957) van de Chen-clan stond erom bekend dat hij duels aanging om aldus te bewijzen dat deze stijl van tai chi chuan zich kon meten met elke vechtkunst en er zelfs superieur aan was. Hij onderwees tai chi aan een selecte groep leerlingen, de latere meesters die in heel China meer openheid brachten over de beoefening van deze tai chi-stijl. Voorheen beschouwde de Chen-familie hun tai chi als een soort familieschat.

Chinese Culturele Revolutie (1966-1976) was tai chi vijandig gezind

In de communistische periode werd de Chen-stijl min of meer ondergronds beoefend. De Chinese autoriteiten stonden immers zeer argwanend tegenover alle vechtsporten, waaronder dus ook tai chi chuan. Opleidingsscholen werden gesloten en het ging zelfs zover dat de beoefenaars van alle tai chi-stijlen vervolgd werden. In de latere perioden nam de populariteit van tai chi in het algemeen en de Chen-stijl in het bijzonder een grote vlucht, ook internationaal. Inmiddels zijn er in vrijwel elk westers land tai chi-scholen die zich gespecialiseerd hebben in de Chen-, Yang- of Wu-stijl.

Lange chuan van de Chen-stijl

De 'waaierende' bewegingen van de lange chuan (108 houdingen) kunnen het beste omschreven worden als de ontwikkeling van innerlijke kracht door middel van zachtheid, waarbij het lichaam als een samenhangende eenheid vanuit het middel wordt bewogen. Daarbij zijn de ronde waaierbewegingen typisch voor de lange chuan van de Chen-stijl, hoewel dat principe in meer of mindere mate terugkomt in alle tai chi-stijlen.

Pao twi

De tweede Chen-vorm, of lu, is een harde vorm van tai chi. Van zachtheid, zo kenmerkend voor de tai chi die in het Westen bekend is, is in deze vorm weinig merkbaar. Bovendien zijn de bewegingen ingewikkelder. Daarbij moet worden aangetekend dat de Chen-stijl de oudste tai chi-vorm is, uit een periode dat de oosterse gevechtskunst gebruikt werd in de oorlogvoering, waarbij man-tegen-mangevechten zeer belangrijk waren om de strijd te winnen.

Traditie

Later verschenen de vuurwapens ten tonele en werden deze vechtmethoden minder belangrijk. De beoefening van pao twi is tegenwoordig naar de achtergrond verschoven. De Chen-stijl richt zich vooral op de lange chuan van 108 houdingen. Gelet op het bovenstaande is dat best jammer. Door pao twi te beoefenen houdt men meer voeling met het rijke, traditionele verleden van tai chi chuan, zeggen althans veel beoefenaars van tai chi.

Vroegste vorm van tai chi chuan

Zoals aangeduid koesterde de Chen-familie hun stijl als een soort familieschat. Later kwam daar verandering in. Een van de leerlingen van de Chen-meesters was Yang Lew-Shan (1799-1872). Nadat hij vorderingen had gemaakt in de Chen-stijl zou hij een geheel nieuwe richting hebben gegeven aan tai chi: de Yang-stijl, die tegenwoordig in het Westen het meest beoefend wordt.

Lees verder

• Tai chi voor een gezond leven
• Tai chi en adembeheersing
• De oorsprong van tai chi chuan – Wu-stijl
• Tai chi en zwaardvechten
• De oorsprong van tai chi chuan – Yang-stijl