Bowls - Een niet zo bekende sport

Bowls, ook wel Lawn Bowls of Lawn Bowling genoemd, is een balspel waarbij elke speler met een set van vier ballen (de bowls) speelt. Bowls is verwant met de spellen Bocce en Pétanque. Het spelen van Bowls wordt vaak verward met Bowling, maar dit is een volkomen andere sport. Men kan bowls zowel buiten (lawn of outdoor bowls) op gras (the green) als binnen (indoor bowls) in een hal spelen. Bowls is een boeiend balspel, waarbij precisie, inzicht en tactiek belangrijker zijn dan lichaamskracht.

Maten en Gewichten

Bowls zijn de asymmetrische ballen gebruikt bij het spel bowls en zijn er in verschillende groottes en gewichten.

• Gemiddelde diameter: 12 - 14 cm (1 à 2 mm verschil in één set is toegestaan)
• Gemiddeld gewicht: 1200 - 1400 gram
• Materiaal: kunststof (Phenolformaldehyde)
• Grootte: maat 00 tot maat 7
• Kleur: meestal zwart, al komen er tegenwoordig ook bowls met een andere kleur voor

De Bias

Het karakteristieke van de bowls is dat zij asymmetrisch van vorm zijn en dus niet volkomen rond. Het zwaartepunt ligt daarom ook niet in het midden. Deze afwijking heet de “bias”: een verzwaring aan één van de zijkanten. De Engelstalige term voor onzuiverheid (afwijking) is bias. Het loopvlak van de bowls is aan één zijde plat zodat de bal een kromming kan maken. De bias wordt verkregen door de bowl “scheef” te maken; het is echter zo weinig dat het met het blote oog niet te zien is. Wanneer de bowl uitgerold wordt, is er voldoende snelheid om het zijn rechte koers te laten behouden. Als de snelheid van de bowl afneemt, probeert het zijn gebalanceerde midden te vinden, de bowl zal dan in de richting van de bias rollen. De bowl buigt dus iets af, het zogenaamde curlen. De kromming die de bal maakt, heet de curve (de bocht) van de bowl. Ervaren spelers kunnen de curve zo beïnvloeden dat de bowl zo dicht mogelijk bij de Jack komt.

Op iedere bowl wordt aan weerszijden een embleem gegraveerd. De ene kant heeft een klein embleem, met hier rondom heen de bowlmaat, klasse, serienummer en het fabrikantstempel. De andere zijde heeft het zelfde embleem maar dan groter. De kleine zijde is de bias (ongelijke ronding) zijde. Dat betekent dat dit de zijde is waar de bowl naar toe draait als hij in snelheid afneemt. Het ontwerp van de bowl varieert al naar gelang merk en model. De zichtbare verschillen zijn klein, maar spelen een grote rol in het gedrag van de bowl.

Het spel

Men kan bowls zowel buiten (lawn of outdoor bowls) op gras (the green) als binnen (indoor bowls) in een hal spelen. Binnen wordt gespeeld op matten met een afmeting van 30 meter lang en 4 meter breed. Op elke mat kan zowel een “single” partij (één tegen één), een “pairs” partij (twee tegen twee), een “triple” partij (drie tegen drie) of eventueel een “fours” partij (vier tegen vier) gespeeld worden. De “Jack” is het doelballetje dat bij ieder spel het eerst wordt uitgerold. Daarna worden de bowls uitgerold met de bedoeling deze zo dicht mogelijk bij de Jack tot stilstand te laten komen. De speler of het team dat de meeste bowls het dichtst bij de Jack rolt, scoort de punten. De Jack is meestal wit van kleur en heeft de grootte van een tennisbal met een gewicht van ongeveer 250 gram.
Bowls is een boeiend balspel, waarbij precisie, inzicht en tactiek belangrijker zijn dan lichaamskracht.

Carpet Bowls is de kleine variant van Bowls en wordt ook wel “Koersbal” genoemd.
Carpet Bowls wordt gespeeld op een speciale mat van 8 x 2 meter, met één Jack en 4 gele en 4 zwarte bowls.

Het ontstaan

Volgens historici werd reeds in de oudheid een spel gespeeld dat wel iets weg had van het spel dat wij nu als Bowls kennen. Volgens die oude bronnen zouden de Egyptenaren lang voor het begin van onze jaartelling een spel gespeeld hebben waarbij met stenen ballen in de richting van een kegel als doelwit gerold werd. Deze sport verspreidde zich naar verschillende streken waardoor er in diverse landen verschillende spelvormen ontstonden die elk wel min of meer ook op Bowls lijken. In de loop van de tijd ging men over van stenen naar houten of metalen en later kunststof ballen. Zo kennen we nu bijvoorbeeld het bekende Franse Jeu de Boules, het Italiaanse Bocce, het Deense Bolle maar ook het bij ons bekende Kegelspel en Bowling. In de Scandinavische landen en o.a. ook in Canada speelt men een andere variant namelijk Curling waarbij men met grote precisie zware stenen over een ijsvloer laat glijden naar een bepaald doelgebied.

Het moderne bowls zoals wij dat nu kennen is met name populair in de Engels sprekende gebieden in Europa. Maar ook in de vroegere Engelse koloniën zoals Australië, Nieuw Zeeland, Zuid Afrika enz. is het een geliefde sport die zowel door jong als oud beoefend wordt.

De eerste bowlsverenigingen in Nederland zijn aan het eind van de 80'-jaren opgericht en de overkoepelende Nederlandse Bowlsbond, de NIOBB (Nederlandse Indoor en Outdoor Bowls Bond), bestaat pas sinds 1992.