Het beste clubteam ooit Real Madrid ('55-'66); Witte Ballet

In de loop der jaren zijn er heel wat voetbalteams geweest waar nog steeds met bewondering over gesproken wordt. Real Madrid (1955 tot en met 1966) is zo een team. Zonder enige twijfel het beste clubteam ooit. Acht Europa Cup finales in elf seizoenen, waarvan de eerste vijf op rij gewonnen. Plus winnaar van de eerste wereldbeker. En dat alles onder leiding van de legendarische voorzitter Santiago Bernabéu.

Opbouw van een topteam

Beginperiode

In 1954 kwam het Franse dagblad l’Equipe met het idee om de beste teams van Europa tegen elkaar te laten spelen om de Europa Cup. De voorzitter van Real Madrid Santiago Bernabéu wilde van deze gelegenheid gebruik maken om te laten zien dat zijn Real Madrid het beste team was, dat in Europa speelde. De steenrijke Bernabéu voegde de daad bij het woord en zorgde ervoor, dat de beste voetballers van de hele wereld de gang naar Madrid namen.

Het verhaal begint in 1943 wanneer Santiago Bernabéu voorzitter van de middenmoter Real Madrid wordt. Hij wilde van Real Madrid een Spaanse topclub maken die jaarlijks mee zou strijden om de prijzen. Door een slim financieel beleid werd Real elk jaar een beetje beter en mengde zich halverwege jaren 50 in de strijd om de Spaanse titel. Toen het Europa Cup toernooi kwam wilde Bernabéu ook daar een rol van betekenis gaan spelen. Daarvoor moest hij echter over de Spaanse landsgrenzen gaan kijken voor topvoetballers.

Grote spelers komen naar Madrid

Met name de allereerste grote transfer had nogal wat voeten in aarde. Zowel Real Madrid als Barcelona kwamen Alfredo di Stéfano op het spoor. Deze voetballer van het Colombiaanse Millionaros gold destijds als beste voetballer van de wereld. Beide Spaanse clubs dongen naar de gunsten van deze oorspronkelijk Argentijnse speler. De ruzie tussen de twee clubs liep zo hoog op dat de Spaanse bond ingreep en besloot dat di Stéfano eerst een jaar bij Real zou spelen en het jaar erop bij Barcelona. De Catalanen zagen tot grote vreugde van Bernabéu af van de transfer.

Ook in eigen land speurde Real naar talenten. In 1953 werd de supersnelle Francisco Gento van Racing Santander gehaald. Deze linkerspits was bleek van grote klasse. Voor elke andere positie werden zo veel mogelijk buitenlandse topspelers gehaald. Gento was de enige Spanjaard die gedurende zijn hele loopbaan onomstreden bleef. Hij is tevens de enige speler die alle acht Europa Cup I finales van Real Madrid tussen 1956 en 1966 meespeelde. Zelfs in de Europa Cup II finale van 1971 speelde hij mee.

Vijfmaal Europa Cup I op rij

Europa Cup 1956

Real Madrid haalde in 1956 de allereerste Europa Cup I finale, door achtereenvolgens met grote moeite Servette, Partizan en AC Milan uit te schakelen. Van Partizan Belgrado werd uit zelfs met 3-0 verloren. In de finale wachtte het Franse Stade de Reims. Het werd een zeer spannende wedstrijd, waarin Real zelfs met 3-2 achterkwam. Uiteindelijk werd het 4-3 voor de Spanjaarden en voorzitter Bernabéu had zijn doel bereikt. Bij tegenstander Reims was spits Raymond Kopa dusdanig opgevallen dat de voorzitter hem naar Madrid haalde. Als midvoor was er geen plaats bij Real door de aanwezigheid van di Stéfano, maar Kopa vond het zo’n grote eer om bij het beste team van Europa te mogen spelen dat hij zonder mokken rechtsbuiten ging spelen.

Europa Cup 1957

In de volgende editie van de Europa Cup lootte Real Madrid in de eerste ronde het sterke Rapid Wien, waar spelers als Happel en Hanappi speelden. Er was zelfs een beslissingswedstrijd nodig om de Oostenrijkers te elimineren. Nice werd in de kwartfinale eenvoudig uitgeschakeld. Het treffen in de halve finale met Manchester United had eigenlijk de finale moeten zijn. Manchester United leek de enige ploeg in Europa die Real Madrid zou kunnen bedreigen. Uit werd het 2-2, maar thuis maakte Real het karwei met 3-1 af. De finale tegen Fiorentina was slechts een formaliteit. De tweede Europa Cup was binnen.

Maar dit was nog niet genoeg voor voorzitter Bernabéu. Eind 1956 vluchtten diverse Hongaarse topspelers naar het “Vrije Westen”. Waar de grote concurrent Barcelona Sándor Kocsis en Zoltan Czibor contacteerde, stelde Real zich alleen maar tevreden met het allerbeste; Ferenc Puskás dus, samen met di Stéfano de beste speler ter wereld op dat moment. Op aandringen van de Hongaarse bond schorste de FIFA de sterspeler voor 18 maanden en zodoende kon Puskás pas aan het begin van het seizoen 1958/1959 voor het eerst het maagdelijke witte shirt van Real aantrekken.

Europa Cup 1958

In de zomer van 1957 was Santiago Bernabéu hoogstpersoonlijk naar Uruguay afgereisd om aldaar de verdediger José Emilio Santamaria te contacteren. Deze stopperspil was een keiharde en onpasseerbare mandekker en kreeg niet voor niets de bijnaam: “De Muur”. Werkelijk niets kon de Madridlenen van een volgende Europa Cup I afhouden. Om in de thuiswedstrijden toch de spanning er nog een beetje in te houden, speelde Real Madrid in de uitwedstrijden met de handrem erop in de wetenschap dat ze het karwei thuis wel zouden klaren. En hoe; thuis werden Antwerp met 6-0, Sevilla met 8-0 en Vasas Boedapest met 4-0 afgedroogd. Door een vliegtuigcrash waarbij 8 voetballers van Manchester United omkwamen bleef wederom de droomfinale uit. Maar AC Milan, waar Schiaffino, Liedholm en Maldini speelde, bleek ook niet te onderschatten. Pas in de verlenging kon Gento de beslissende 3-2 scoren.

Europa Cup 1959

Op het wereldkampioenschap van 1958 was de Braziliaanse spelverdeler Didi de beste van het toernooi gebleken. Wereldkampioen Didi werd gevraagd om Real Madrid nog verder te versterken en hij hapte toe. Tezamen met het aflopen van de schorsing van Puskás leek de Madridleense ploeg zowel in Spanje en Europa onklopbaar. Maar niets bleek minder waar. De Braziliaanse middenvelder viel niet in de smaak bij aanvoeder Alfredo di Stéfano. De spits zag liever zijn Argentijnse vriend Rial op het middenveld. Di Stéfano had in de afgelopen jaren dusdanig veel invloed gekregen dat Didi zelfs op de bank belandde. Echt lekker liep het seizoen niet, het Spaanse kampioenschap moest aan aartsrivaal Barcelona worden gelaten en met hangen en wurgen werd de Europa Cup I finale gehaald. In de finale wacht de oude ploeg van Raymond Kopa Stade de Reims. Deze overigens gewonnen finale bleek de laatste wedstrijd voor Kopa in het witte shirt, hij keerde terug naar zijn oude club. Daardoor was één van de beste voorhoedes allertijden Kopa-di Stéfano-Puskás-Gento slechts 1 seizoen te bewonderen.

Europa Cup 1960

Door de Europa Cup I winst van Real en de landstitel van Barcelona speelden beide aartsrivalen in de Europa Cup I van het seizoen 1959/1960. Beide ploegen waren favoriet voor de cup, maar de gedroomde finale tussen de twee kemphanen bleef uit. In de halve finale kegelden “De Koninklijke” de Catalanen met twee keer 3-1 uit het toernooi en Real kon zich gaan opmaken voor haar vijfde Europese finale. Deze finale zou de beste wedstrijd zijn die Real Madrid ooit zou spelen. Het Duitse Eintracht Frankfurt werd met 7-3 van de mat gespeeld, di Stéfano trof driemaal doel, Puskás scoorde er eentje meer. “Het Witte Ballet” was op zijn hoogtepunt beland en kon haar vijfde Europa Cup I mee naar huis nemen.

De eerste wereldbeker en de eerste tegenslagen

Bovendien kon Real Madrid nu gaan bewijzen dat ze de beste ploeg van de wereld hadden. In 1960 werd er namelijk voor de allereerste maal om de wereldbeker voor clubs gespeeld tussen de winnaar van de Europa Cup I en de winnaar van de Zuid-Amerikaanse Copa Libertadores. Uit werd het een moeizame 0-0, thuis bleek Real werkelijk de beste van de wereld, het werd 5-1. Didi zat deze wedstrijden niet eens meer op de bank. Hij was na twee teleurstellende seizoenen weer teruggekeerd naar Botafogo in Brazilië. Niet alle transfers waren dus een succes. Ook de Argentijnse rechtsbuiten Herrera, opvolger van Kopa, verbleef slechts 1 seizoen in de Spaanse hoofdstad.

In de tweede ronde van de Europa Cup I seizoen 1960/1961 kwamen Real Madrid en Barcelona elkaar wederom tegen. Het werd een waar titanengevecht. Een 2-2 gelijkspel in Madrid en 2-1 verlies in Barcelona betekende de eerste uitschakeling van de “Koninklijke” in het Europa Cup I toernooi. Uitgerekend de grote vijand Barcelona haalde de finale tegen Benfica, die zich versterkt hadden met de Afrikaanse toptalenten Eusébio en Coluña. Heel Madrid haalde opgelucht adem toen Benfica de sterkste bleek in de finale.

Een jaar later kreeg Real Madrid in de finale zelf te maken met het sterke Benfica. Bij Real was de jonge Amancio doorgebroken als rechterspits. Jong bloed was geen overbodige luxe voor het verouderde Real Madrid. De sterspelers di Stéfano en Puskás waren inmiddels de 30 ruim gepasseerd. Zij konden niet voorkomen dat het jonge Benfica hun tweede Europa Cup I won. Het jaar daarna zorgde Anderlecht in de eerste ronde voor uitschakeling van Real Madrid.

Het seizoen 1963/1964 was eigenlijk het laatste seizoen waarin de oude kern actief was. Het laatste kunstje van “Het Witte Ballet” was het bereiken van hun zevende Europa Cup I finale. In de finale liep de ervaren ploeg in de val van het catenaccio van Inter Milaan. Het gezicht van Real Madrid, aanvoerder Alfredo di Stéfano vertrok naar Espanyol. De mid-dertigers Ferenc Puskás en José Emillio Santamaria bleven wel bij Real Madrid, maar kwamen meer en meer op de bank terecht. Dit kwam niet in de laatste plaats omdat het 3-2-5 systeem, steeds meer in 4-2-4 en 4-3-3 veranderde. De plaatsen linksbinnen Puskás en stopperspil Santamaria waren in feite verdwenen. Alleen Francisco Gento bleef onomstreden als linksbuiten. Het einde van het “grote” Real Madrid leek in zicht.

Het laatste hoogtepunt van een topteam

Met een jongere ploeg won Real Madrid in 1966 voor de zesde maal de Europa Cup I, op de bank zat de 39 jaar en 39 dagen oude Ferenc Puskás, hij is daarmee de oudste Europa Cup I winnaar tot nu toe. De finale om de wereldbeker tegen Peñarol werd verloren. De wereld nam afscheid van het beste clubteam ooit. Het lijkt onwaarschijnlijk dat er ooit nog een clubteam komt dat zo goed was als het Real Madrid van toen. Geen enkel team zal ooit nog vijf spelers in zijn team (di Stéfano, Puskás, Kopa, Gento en Santamaria) hebben die op dat moment tot de beste 10 spelers van de wereld behoren, waarvan Alfredo di Stéfano en Ferenc Puskás tot de beste 10 aller tijden kunnen worden gerekend. Het vijfmaal op rij winnen van de Europa Cup I zal ook wel een unicum blijven in de voetbalgeschiedenis.

Het lijkt dan ook terecht dat het stadion van Real Madrid genoemd is naar de toenmalige voorzitter Santiago Bernabéu, die hoogstpersoonlijk de beste spelers naar “zijn” Real Madrid haalde. Vlak voor de dood van Bernabéu in 1978 werd het stadion van “De Koninklijke” omgedoopt tot het “Estadio Santiago Bernabéu”. Ondanks dat Barcelona begin jaren 60 over een topteam beschikte met Kocsis, Kubala, Súarez, Czibor en Rammalets lukte het Bernabéu om met Real Madrid de prestaties van de Catalanen naar de achtergrond te drukken.

Het vreemde is echter dat het Spaanse team met al die sterren van Real Madrid en Barcelona plus de buitenlanders die veelal geneutraliseerd werden tot Spanjaard (zoals di Stéfano, Puskás, Kubala, Rial en Santamaria) niet tot aansprekende resultaten is gekomen. Met uitzondering van de Europese titel in 1964 in eigen land. In 1962 waren de Spanjaarden een van de favorieten voor de wereldtitel, maar vlak voor het toernooi raakte di Stéfano geblesseerd en miste daardoor zijn laatste kans op een eerste WK-deelname. Op het WK zelf lootte de Spanjaarden een loodzware groep met de latere finalisten Brazilië en Tsjecho-Slowakije. Ze werden dan ook uitgeschakeld. De prestaties van “Het Witte Ballet” van Real Madrid blijven echter onovertroffen. Het is in het moderne voetbal vrijwel ondenkbaar dat een ploeg zo lang op een dergelijke manier het internationale voetbal zal domineren.

Prestaties

• Europa Cup I: 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966
• Europa Cup I finalist: 1962, 1964
• Landskampioen: 1955, 1957, 1958, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965
• Bekerwinnaar: 1962
• Wereldbeker: 1960

Belangrijkste spelers

Andere belangrijke spelers met drie finales: keeper Dominguez (1959, 1960+wereldbeker), linksback Lesmes (1956, 1957, 1958), rechtsbinnen del Sol (1960+wereldbeker, 1962) rechtsbuiten Amancio (1964,1966+wereldbeker)

Lees verder

• Braziliaans voetbalteam 1970: The Beautiful Team
• Hongaars voetbal elftal 1950-1956: Magische Magyaren
• Uruguayaans voetbaleftal (1923-1930); de Hemelsblauwen