Tour de France: favorieten bolletjestrui (bergklassement)

In de Tour de France wordt jaarlijks gestreden om de bolletjestrui. Dit is het tricot van de leider van het bergklassement. Welke klimmers behoren in de Tour de France tot de grote kanshebbers voor de bolletjestrui? Hoe werkt de puntentelling van het bergklassement in de Tour? Hoe is de geschiedenis van het bergklassement in de Tour de France verlopen?

Historie: bergklassement Tour de France

Voorloper: Meilleur Grimpeur

De Tour de France bestaat sinds 1903. In 1905 werden er voor het eerst serieuze cols opgenomen in het parcours. Met ingang van die editie bestond er daarom ook een aparte trofee voor de 'beste klimmer van de Tour' ('Meilleur Grimpeur'). In die begintijd werd door de journalisten van de organiserende krant L'Auto ieder jaar gekozen wie de 'Meilleur Grimpeur' van de Tour was. Dit was natuurlijk een nogal subjectieve wijze om de beste klimmer te kiezen.

Bergklassement

De directeur van de Tour de France, Henri Desgrange, besloot begin jaren dertig dat er voortaan op een objectievere manier moest worden bepaald wie de 'King of the Mountains' was. Met ingang van 1933 kwam er daarom een nieuwe, officieel bergklassement, waarvoor renners op de toppen van de beklimmingen punten konden verdienen. De Spanjaard Vicente Trueba won de eerste editie van dit bergklassement.

Bolletjestrui

In 1975 werd er pas een bergtrui geïntroduceerd. Voortaan zou de leider in het bergklassement, net als reeds lang het geval was bij het puntenklassement en het algemeen klassement, een herkenbare trui gaan dragen. Bij het puntenklassement was dat al jaren de groene trui, bij het algemeen klassement was dat al sedert vele decennia de gele trui. Bij het bergklassement werd dat de bolletjestrui. Waarom koos men voor dat bolletjesmotief ('polka dot') bij de bergtrui? Dat had simpelweg te maken met de toenmalige hoofdsponsor van dat klassement: een chocolademerk, waarvan het snoepgoed in witte verpakkingen met rode bollen zat.

Erelijst

Hoe ziet de erelijst van het bergklassement eruit, voorafgaand aan de Tour 2022? Recordhouder qua aantal eindzeges in het bergklassement is Richard Virenque. Hij won de bergtrui zeven keer. Op de gedeelde tweede plek staan Frederico Bahamontes en Luciën van Impe, die allebei zes keer dit klassement wonnen. Recente winnaars van dit klassement zijn Anthony Charteau (2010), Samuel Sanchez (2011), Thomas Voeckler (2012), Nairo Quintana (2013), Rafal Majka (2014 en 2016), Chris Froome (2015), Warren Barguil (2017), Julian Alpahilippe (2018), Romain Bardet (2019) en Tadej Pogacar (2020 en 2021). Twee keer werd de bergtrui door een Nederlander gewonnen: Steven Rooks (1988) en Gert-Jan Theunisse (1989).

Tour de France live

De Tour de France is dagelijks live op tv en via livestream te volgen bij onder meer Sporza, de NOS en Eurosport.

Klassementen Tour

In de Tour de France strijden de deelnemers anno 2022 om vier verschillende leiderstruien. Vanzelfsprekend is de belangrijkste leiderstrui de gele trui (algemeen klassement). Daarnaast strijden de sprinters in de Tour de France om de groene trui (puntenklassement). De jonge klassementsrenners strijden om de witte trui (jongerenklassement). En de klimmers strijden dus om de bolletjestrui (bergtrui). Daarnaast zijn er ook nog diverse andere klassementen, waarvoor geen trui wordt uitgedeeld, zoals het klassement van de 'meest strijdlustige renner' en het ploegenklassement. In de jaren tachtig bestonden onder meer ook nog de lapjestrui (combinatieklassement) en de rode trui (tussensprints). Die zijn echter afgeschaft. De kans is klein dat de Tourorganisatie besluit om in 2023 of 2024 alsnog weer een nieuwe trui in het leven te roepen. Dat diverse truien in de jaren tachtig werden afgeschaft, kwam doordat men vreesde voor 'trui-inflatie'. (Oftewel: omdat er te veel truien voor verschillende klassementen zijn, dreigde de sportieve waarde van zo'n klassementsleiderstrui in het oog van het publiek te dalen. Hoe meer renners zo'n trui hadden, hoe minder speciaal het was om rond te rijden in zo'n leiderstrui van een klassement.)

Klimmers: favorieten bergklassement Tour de France

Wie zijn de belangrijke kanshebbers voor de bolletjestrui in de Tour de France? In het verleden waren er vaak grote specialisten die zich helemaal op dit klassement focusten en die dus ook makkelijk vooraf aan waren te wijzen als de grote favorieten voor de zege in het bergklassement. Bij de Tour is dat anno 2022 echter niet meer zo duidelijk vooraf te voorspellen dan in het verleden vaak het geval was, mede doordat de puntentelling na de Tour van 2010 veranderd is. De nieuwe puntentelling heeft ervoor gezorgd dat renners meer punten kunnen behalen in de finales van de grote bergetappes (namelijk: dubbele punten op de slotklim).

Voorheen gingen specialisten die zich op de bolletjestrui richtten juist onderweg veel punten rapen en konden ze er zo in slagen om dit klassement te winnen. Door de nieuwe puntentelling zijn echter de punten die onderweg behaald kunnen worden, relatief gezien minder belangrijk geworden dan de punten op de slotklimmen. De kans is daardoor groter geworden dat de bergtrui naar een renner gaat die zich eigenlijk op het algemeen klassement focust en daarnaast bijna ‘per ongeluk’ als mooie bonus ook het bergklassement wint.

Topklassementsrenners

Doordat er dubbele punten te rapen zijn bij de slotklim van elke etappe die bergop eindigt, verdienen de topklassementsrenners automatisch heel veel punten voor het bergklassement, ook als ze zich helemaal niet focussen op die punten. Hierdoor won bijvoorbeeld Chris Froome in de Tour van 2015 het bergklassement, terwijl hij zich eigenlijk volledig focuste op het algemeen klassement (dat hij eveneens won). In 2020 en 2021 won ook de winnaar van het algemeen klassement, Tadej Pogacar, eveneens het bergklassement, terwijl dat die bergtrui geen groot doel van hem was. Door simpelweg een superklimtijdrit op de laatste dag te rijden (puur in het belang van z'n algemeen klassement), won hij in 2020 het bergklassement voor Carapaz, die nota bene wel een hoofddoel van het bergklassement had gemaakt.

Half per ongleuk

In de Tour bestaat met deze puntentelling telkens de kans weer, dat één van de grote toppers, de favorieten voor de Tourzege, zoals automatisch zoveel bergpunten verdient (als gevolg van de strijd om de gele trui) dat hij daardoor 'half per ongeluk' het bergklassement wint.

Van doel veranderen

Ook is het mogelijk dat één van deze favorieten voor de gele trui, of een subtopper, op een gegeven moment het zicht op de eindzege in het algemeen klassement verliest, maar dat hij op dat moment al zo veel punten voor het bergklassement heeft verdiend, dat hij alsnog besluit om van de bolletjestrui zijn nieuwe hoofddoel te maken.

Koersverloop

Wie de kanshebbers zijn voor het bergklassement is ook heel erg afhankelijk van het koersverloop. Als vaak vluchtgroepen met aanvallers de ruimte krijgen om te strijden om de dagzeges in de grote bergritten, dan groeit de kans dat toch een aanvaller de bolletjestrui kan winnen. Als echter de vluchtersgroepen weinig ruimte krijgen en de strijd om de dagzeges in de bergen vaak tussen de grote favorieten voor de Tourzege gaat, dan krijgen die coureurs die het algemeen klassement als hoofddoel hebben ook meer kans om (deels soms 'per ongeluk') de bergtrui te winnen.

Allrounder

De bergtrui kan ook gewonnen door een zeer sterke allrounder, die goed kan klimmen, maar in het absolute hooggebergte niet tot de allerbeste klimmers behoort. De Fransman Julian Alaphilippe toont bijvoorbeeld jarenlang één van de allerbeste renners ter wereld te zijn, als het parcours heuvelachtig is of door het middengebergte gaat. Dat heeft hij bewezen door diverse klassiekers te winnen en door in 2018 ook de bolletjestrui in de Tour te winnen. Alaphilippe is een renner met een zeer aanvallende instelling, maar ook met een sterke explosie (sprint) bovenop heuvels.

Pure aanvallers

Er zijn ook nog altijd aanvallend ingestelde renners die niet tot de wereldtop behoren, maar die tijdens hun aanvallen onderweg veel punten voor de bolletjestrui kunnen scoren en zo dus een grote rol in dit klassement kunnen gaan spelen. Zulke renners kunnen tijdens een Tour wel enige tijd de bergtrui dragen, maar de ervaring leert dat bij de puntentelling die bij de Tour de France 2022 en de edities van de Tour 2023 en 2024 zal gelden, hun kansen op een eindzege in het bergklassement wel echt relatief klein, simpelweg omdat er in de finales van de echte grote belangrijke bergetappes te veel punten te verkrijgen zijn. De mindere goden zullen, ondanks al hun aanvalslust en goede wil, niet dag na dag in de finale van zo'n grote bergrit te vinden zijn. Hierdoor is de kans erg klein geworden dat snel nog aanvallende, mindere goden (zoals de bergtruiwinnaar van 2010: Charteau) anno 2022 of 2023 de bergtrui zullen winnen. Dat het echter nog niet helemaal uitgesloten is dat een coureur met een mindere vorm de bergtrui wint, bleek in 2019. Toen won Bardet (nochtans doorgaans een zeer goede klimmer, maar zeker niet in die Tour) tot zijn eigen verbazing het bergklassement, mede omdat de klassementstoppers er geen doel van maakten en Bardet in één rit heel veel punten haalde.

Puntentelling bergklassement (bolletjestrui)

Hieronder vindt u de puntentelling voor het bergklassement van de Tour de France 2022. Hierbij geldt sedert enige jaren een extra regel: als de finish van een rit bovenop een berg ligt (van de buitencategorie, eerste categorie of tweede categorie), dan ontvangen de renners dubbele punten op die slotklim. Ook zijn er anno 2022 dubbele punten te verdienen op de hoogste berg van de Tour. In principe geldt dit puntenschema ook in de Tour 2023 en de editie van 2024.

Puntentelling bergklassement Tour 2022

• Buitencategorie - Hors Categorie: 25, 20, 16, 14, 12, 10, 8, 6, 4 en 2 punten
• 1e categorie: 10, 8, 6, 4, 2 en 1 p.
• 2e categorie: 5, 3, 2 en 1 p.
• 3e categorie: 2 en 1 p.
• 4e categorie: 1 p.

Prijzengeld in de bergen: prijzenschema bergtrui

Welke bedragen zijn er te verdienen aan prijzengeld in de Tour de France 2023? De eindwinnaar van het bergklassement krijgt 25.000 euro. Per dag dat een renner in de bolletjestrui rijdt tijdens de Tour 2022, krijgt hij 300 euro. Op de toppen van de cols in de Tour 2022 zijn ook financiële bonussen te verdienen. Wie als eerste over de top van een berg van de buitencategorie komt, krijgt 800 euro in de Tour 2022. Wie als eerste op de top van een heuvel van de vierde categorie passeert, krijgt 200 euro. Als eerbetoon aan Henri Desgrange (de vroegere Tourorganisator) bestaat er anno 2022 ook nog een extra grote prijs voor de renner die als eerste op de top van Col du Galibier passeert. Deze prijs heet de 'Souvenir Henri Desgrange'. Hieraan is een geldbedrag verbonden van 5000 euro. Dit prijzenschem geldt grotendeels ook in de Tour 2023. Ook in de Ronde van Frankrijk 2024 geldt een soortgelijk prijzenschema voor de topklimmers.

Lees verder

• Favorieten Tour de France: klassementsrenners
• Tour de France: sprinters en favorieten voor de groene trui
• Tour de France 2020, deelnemers: startlijst met rugnummers
• Tour de France: witte trui (jongerenklassement)